«Αντίποινα» δέχτηκε η «γαλάζια» διακυβέρνηση Καραμανλή από την κυβέρνηση Μπους λόγω του «βέτο» που ασκήθηκε στο Βουκουρέστι για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τηλεγραφήματα που διέρρευσαν από το Wikileaks. Τα αντίποινα ήρθαν υπό την μορφή αποκλεισμού της Ελλάδας από το πρόγραμμα visa – waiver, δηλαδή την κατάργηση της βίζας στην περίπτωση της Ελλάδας τον Οκτώβριο του 2008, ενώ την ίδια ώρα οι άλλες επτά χώρες γίνονταν δεκτές. Συγκεκριμένα σε τηλεγράφημα που διέρρευσε από το Wikileaks ο αµερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα κάνει λόγο για οργή του Μπους και αποδίδει σε αυτή την καθυστέρηση ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα.

Ads

Σύμφωνα με τα «Νέα» προκύπτει ακόµη ότι ενώ η ελληνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να ψηφίσει τον Σεπτέµβριο του 2009 µε αµερικανική πίεση µια σειρά «αµφιλεγόµενων νοµικά συµφωνιών», όπως τις χαρακτηρίζει η Ντ. Μπακογιάννη, για ανταλλαγή στοιχείων και έκδοση εγκληµατιών, εντούτοις η απόφαση των ΗΠΑ δεν άλλαξε, παρά τις διαμαρτυρίες της υπουργού Εξωτερικών.

Όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα, στις 29 Απριλίου του 2009, ο Ντάνιελ Σπέκχαρντ αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην αναµονή για την άρση της βίζας και την είσοδο στο πρόγραµµα visa – waiver από το 1999 και ότι τα προβλήµατα ασφαλείας και η έλλειψη βιοµετρικών διαβατηρίων, σε συνδυασµό µε τις εξελίξεις µετά την 11η Σεπτεµβρίου ήταν αυτά που την κράτησαν εκτός για τόσο καιρό. Προσθέτει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας για είσοδο στο πρόγραµµα το 2005 και ότι η ειδική οµάδα που επισκέφθηκε την Ελλάδα το 2007 την αξιολόγησε θετικά. Ωστόσο, το θέµα παρέµενε σε εκκρεµότητα λόγω «πολιτικών και γραφειοκρατικών καθυστερήσεων».

«Η οργή της κυβέρνησης Μπους για το ελληνικό βέτο στο ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του 2008 για την αίτηση της ∆ηµοκρατίας της Μακεδονίας, λόγω του ονόµατος, επιβράδυνε την υποψηφιότητα της Ελλάδας για το πρόγραµµα. Η Ελλάδα δεν ήταν ανάµεσα στις έξι ευρωπαϊκές χώρες και τη Νότια Κορέα που προσκλήθηκαν στο πρόγραµµα τον Οκτώβριο του2008, ένα βήµα που ερµηνεύθηκε στην Ελλάδα ως πολιτική “τιµωρία”» αναφέρει ο Σπέκαρντ, υποστηρίζοντας πάντως ότι οι σχετικές διαπραγματεύσεις θα ολοκληρωθούν σύντομα. Εξάλλου, σύμφωνα με το δημοσίευμα τον Ιούνιο του 2009 στην Κέρκυρα, παρόντος του αμερικανού αναπληρωτή ΥΠΕΞ, Τζέιµς Στάινµπεργκ και της Ντ. Μπακογιάννη, υπογράφτηκαν οι τελικές συµφωνίες που, µετά την έγκρισή τους από τη Βουλή, θα επέτρεπαν την άρση της βίζας. Ωστόσο, η σχετική ανακοίνωση καθυστέρησε λόγω των της προεκλογικής περιόδου και εν τέλει η είσοδος της Ελλάδας ανακοινώθηκε μετά την επίσκεψη του νέου πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου στην Ουάσιγκτον.

Σε άλλο τηλεγράφημα, ο αµερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα, τον Απρίλιο του 2009 διαβεβαιώνει τον επικεφαλής του διπλωµατικού γραφείου της Ντόρας Μπακογιάννη, πρέσβη Κωνσταντίνο Χαλαστάνη ότι οι ΗΠΑ θέλουν να εντάξουν την Ελλάδα στο πρόγραµµα έως τον Ιούνιο, και προτείνει να ταξιδέψει ειδική ελληνική οµάδα στην Ουάσιγκτον να διαπραγµατευτεί για το ζήτηµα. Ο κ. Χαλαστάνης τού απαντά πως η Ντ. Μπακογιάννη συµφωνεί µε αυτή την ιδέα και ο πρέσβης στο σχόλιό του σηµειώνει ότι θα πιέσει τον αρµόδιο του ΥΠΕΞ για τη βίζα να συγκεντρώσει γρήγορα µια οµάδα. Επιπλέον, η συµφωνία για την αµοιβαία νοµική συνδροµή και έκδοση υπόπτων για την τροµοκρατία είχε προωθηθεί από τον υπουργό ∆ικαιοσύνης Νίκο ∆ένδια τον Φεβρουάριο του 2009. Όπως προκύπτει από εµπιστευτικό τηλεγράφηµα του Ντάνιελ Σπέκχαρντ εκείνων των ηµερών, σε τηλεφωνική επικοινωνία ο Ν. ∆ένδιας τον διαβεβαιώνει ότι έχει προωθήσει το σχετικό πακέτο στη Βουλή και σκοπεύει να το επικυρώσει σύντοµα, παρότι υπογραµµίζει ότι αναμένονται αντιδράσεις στη Βουλή. Τόνισε πάντως ότι η κυβέρνηση ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις και σημείωνε ότι δεν πίστευε πως θα απειληθεί η συμφωνία. Στις διμερείς συμφωνίες που υπεγράφησαν τότε συμπεριλαμβάνονταν η ανταλλαγή δακτυλικών αποτυπωμάτων και βάσεις δεδομένων DNΑ.

Στα τέλη Φεβρουαρίου, στη συνάντησή της µε τον γερουσιαστή Ρίτσαρντ Ντέρµπιν η Ντ. Μπακογιάννη επισηµαίνει ότι «οι ΗΠΑ δεν θα µπορούσαν να πάρουν ό,τι ζητούσαν στη συµφωνία, διαφορετικά η συµφωνία δεν θα εγκρινόταν από τη Βουλή». Επιπλέον εξέφρασε την ενόχλησή της για το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές χώρες που συµµετείχαν ήδη στο πρόγραµµα δεν είχαν αναγκαστεί να υπογράψουν τέτοιες συµφωνίες. Ωστόσο, ο Σπέκχαρντ τη διαβεβαίωσε αργότερα ότι η Ελλάδα θα είχε την ίδια µεταχείριση µε τις άλλες χώρες. Αργότερα συνάντηση με τον γερουσιαστή Ντέρμπιν είχε και ο τότε πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, ο οποίος σύμφωνα με άλλο τηλεγράφημα του Σπέκχαρντ πιέζει για την είσοδο της Ελλάδας στο πρόγραμμα. Μάλιστα ο Κώστας Καραμανλής είχε εκφράσει την ανησυχία του για τον αντίκτυπο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, δεδομένου ότι η Ελλάδα είχε υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους.

Στις 18 Σεπτεμβρίου του 2009, λίγο πριν από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, ο Ντ. Σπέκχαρντ συναντάται µε την Ντόρα Μπακογιάννη. Θεωρούνταν βέβαιο ότι το θέµα της βίζας θα έκλεινε σε αυτή τη συνάντηση. Όπως προκύπτει από τηλεγράφημα, ο αμερικανός πρέσβης ενημερώνει την Ελληνίδα ΥΠΕΞ ότι η πιθανότερη ηµεροµηνία ανακοίνωσης της εισόδου της Ελλάδας στο πρόγραµµα visa – waiver θα είναι το τέλος Οκτωβρίου, δηλαδή µετά τις εκλογές, και ενδεχοµένως µε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Η Μπακογιάννη πίεσε να ανακοινωθεί η ακριβής ηµεροµηνία της ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραµµα κατά τη συνάντησή της µε τη Χίλαρι Κλίντον στη Ν. Υόρκη και ζήτησε την εµπλοκή της επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτµεντ για να καταστεί αυτό εφικτό. Επιπλέον εξέφρασε την ενόχλησή της για το γεγονός. «Το πιο ειρωνικό, ήταν ότι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που την είχαν επιπλήξει για τη γρήγορη προώθηση της νοµοθεσίας για το visa – waiver, τώρα θα έδρεπαν τα πολιτικά οφέλη» σημείωσε η Ντόρα Μπακογιάννη.

Ο Σπέκχαρντ σημειώνει στο τηλεγράφημα ότι µια ανακοίνωση για την άρση της βίζας µερικές εβδοµάδες µετά τις εκλογές θα εκληφθεί από πολλούς ως «επιβεβαίωση µιας ευρέως διαδεδοµένης πεποίθησης ότι στις ΗΠΑ δεν άρεσε ο Καραµανλής για το συχνό του κορτάρισµα µε τους Ρώσους». Ωστόσο, επισημαίνει ότι «µια ανακοίνωση µε την Μπακογιάννη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη θα εκλαµβανόταν ως σηµάδι προσωπικής στήριξης στην ίδια, η οποία είναι υποψήφια για τη µελλοντική ηγεσία στο κόµµα της και θεωρείται ως φιλοαµερικανική στο ελληνικό πολιτικό σύστηµα».