Το φαινόμενο της κατάρρευσης του ΠΑΣΟΚ απασχολεί ρεπορτάζ-ανταπόκριση του BBC από την Αθήνα. Πως ένα κόμμα που κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας για πάνω από τρεις δεκαετίες, έφτασε στο τωρινό 6% των πρόσφατων δημοσκοπήσεων; Επιμέλεια: Νίκος Τριγάζης
 

Ads

Οι ατελείωτες άδειες σειρές καθισμάτων μιλάνε από μόνες τους. Η επιλογή του ΠΑΣΟΚ να γίνει το ετήσιο συνέδριό του σε ένα γήπεδο χιλιάδων θέσεων αποδείχτηκε ατυχής. Οι πιστοί οπαδοί του κόμματος λιγοστεύουν μέρα με τη μέρα, καθώς θεωρείται υπεύθυνο για κυβερνητική διαφθορά και για την αποδοχή των πολιτικών λιτότητας που αποφάσισε κατά τη διακυβέρνησή της χώρας, το 2009.
 
Κάποιοι από αυτούς προσπαθούν να δικαιολογήσουν το κόμμα λέγοντας στο BBC ότι οποιοδήποτε κόμμα στη θέση του θα είχε πάρει τις ίδιες αποφάσεις. «Όλοι κατηγορούν το ΠΑΣΟΚ για όλα τα λάθη έγιναν στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια», δηλώνει ένας από τους λιγοστούς, πλέον, πιστούς του κόμματος.
 
Το κόμμα καταφέρνει να βρίσκεται ακόμα και έτσι στο προσκήνιο λόγω της συμμετοχής του στην κυβέρνηση συνεργασίας που βρίσκεται στην ηγεσία της Ελλάδας αυτή τη στιγμή. Λίγοι, όμως, πιστεύουν ότι θα καταφέρει να ανακάμψει.
 
Ο 70χρονος Σήφης Βαλυράκης, ιδρυτικό στέλεχος του κόμματος, δηλώνει απογοητευμένος από την κατάληξή του. «Το ΠΑΣΟΚ είχε να κάνει με ένα όραμα ελευθερίας, δημοκρατίας και καλύτερου μέλλοντος. Τώρα, έχουμε μία χώρα χρεοκοπημένη, διεφθαρμένη και μη λειτουργική», συμπλήρωσε, ενώ σε ερώτηση του BBC για το αν φταίει το ΠΑΣΟΚ για την κατάσταση της χώρας απάντησε: «Εν μέρει ναι. Δεν είναι πια το κόμμα που αγαπήσαμε».
 
Το ΠΑΣΟΚ εκσυγχρόνισε την Ελλάδα, συνέβαλε τα μέγιστα στην οικονομική, και όχι μόνο, ανάπτυξη της αλλά μετά επήλθε η κακοδιαχείριση, σημειώνει το BBC. Τεράστια χρέη δημιουργήθηκαν τις περιόδους που το κόμμα εναλλασσόταν στην εξουσία με τη ΝΔ. Και τα δύο κόμματα κυριεύτηκαν από τη διαφθορά και τις πελατειακές σχέσεις.
 
Ο Παύλος Τσίμας δήλωσε στο BBC: «Το ΠΑΣΟΚ δε φταίει για όλα τα δεινά της χώρας. Όντας, όμως, στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας για πάνω από τρεις δεκαετίες, ήταν αναμενόμενο να τιμωρηθεί».
 
Το ΠΑΣΟΚ κατηγορείται ότι φύτεψε τους σπόρους των μελλοντικών προβλημάτων της Ελλάδας, δημιουργώντας έναν εξαιρετικά διογκωμένο δημόσιο τομέα, βασισμένο στις πελατειακές σχέσεις. Χιλιάδες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν σε δημόσιες εταιρίες για να δοθούν στη συνέχεια σε μέλη του κόμματος. Ένα σύστημα που συνεχίστηκε από τη ΝΔ.
 
Η αξιοκρατία έπαψε να υφίσταται, καθώς πανεπιστημιακές θέσεις δίνονταν κατ’ εντολή του κόμματος. Η ανάθεση των κρατικών έργων γινόταν με βάση τις πολιτικές προτιμήσεις και τις μίζες που έπαιρναν οι πολιτικοί. Η διαφθορά άνθισε. Ακόμα και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγορήθηκε το 1991.
 
Ο Π. Τσίμας, απ’ την άλλη, θέλησε να σημειώσει ότι τα έργα του ΠΑΣΟΚ στη χώρα ήταν ουσιαστικά και απαραίτητα. «Όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ, η Ελλάδα δεν ήταν ευρωπαϊκό κράτος. Δεν είχε δημόσιες υπηρεσίες. Το ΠΑΣΟΚ δημιούργησε το Εθνικό Σύστημα Υγείας και τη δωρεάν εκπαίδευση. Γι’ αυτό και ήταν σοκ για τους οπαδούς του κόμματος, όταν το κόμμα που υποστήριζε ένα κράτος κοινωνικής πρόνοιας αποφάσισε ξαφνικά να μειώσει τις συντάξεις, τους μισθούς και τις δουλειές», δήλωσε.
 
Παράλληλα με την πτώση του κόμματος, ήρθε και η πτώση της δυναστείας των Παπανδρέου, μιας οικογένειας που, μέσω του ΠΑΣΟΚ, έβγαλε 3 πρωθυπουργούς της χώρας. Μάλιστα, η περίοδος της ηγεσίας του κόμματος από τον Ανδρέα Παπανδρέου είναι η καλύτερη στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ. Πολλοί οπαδοί του κόμματος τον αναπολούν. «Ήταν μια ιδιοφυΐα», τόνισε σχετικά ο Σήφης Βαλυράκης. Η εκτίμηση προς την οικογένεια γενικότερα, όμως, φαίνεται να διατηρείται ακέραια μόνο στον τόπο καταγωγής τους, το χωριό Καλέντζι της Πελοποννήσου, όπως γίνεται κατανοητό από τα λεγόμενα των κατοίκων του.
 
Είναι εμφανής, πλέον, η αντικατάσταση της σοσιαλδημοκρατίας του ΠΑΣΟΚ με την αντιμνημονιακή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Πράγμα που έδειξαν, άλλωστε, και οι πρόσφατες εκλογές, κατά τις οποίες έπεσαν προπύργια του κόμματος, όπως η Πάτρα, η οποία έδειξε την προτίμησή της στο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, ο ηγέτης αυτού του αριστερού συνασπισμού, Αλέξης Τσίπρας, θυμίζει με τις ομιλίες του τον ιστορικό πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Α. Παπανδρέου, σύμφωνα με το άρθρο του BBC.
 
Η πτώση του ΠΑΣΟΚ είναι γεγονός. Το κόμμα ήλπιζε να μείνει στην ιστορία για τα πρώιμα αξιοσημείωτα επιτεύγματά του. Αντίθετα, φαίνεται να πέφτει θύμα της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας, την οποία βοήθησε να δημιουργηθεί. Κρίση, η οποία ίσως γίνει η πολιτική του ταφόπλακα.