Σε μια κατάφυτη γειτονιά του Π. Ψυχικού η ησυχία που κυριαρχεί διακόπτεται κατηφορίζοντας την οδό Ταϋγέτου. Μια ομάδα Ιρανών έχει κατασκηνώσει απέναντι από την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους πρόσφυγες. Αντίσκηνα και πανό δηλώνουν ότι έχουν σοβαρό λόγο να βρίσκονται εκεί. Δύο Ιρανοί υπήκοοι κάνουν απεργία πείνας ζητώντας πολιτικό άσυλο.

Ads

Ο ένας, μεσήλικας, γύρω στα 48 μας πληροφορεί ότι είναι η 6η μέρα που απέχει από την τροφή. Ο άλλος, νεότερος κατά 13 χρόνια, έχει βρει έναν άλλο, ακόμα πιο αυτοκαταστροφικό, τρόπο διαμαρτυρίας. Έχει ράψει το στόμα του. Απέχει από νερό, φαγητό, από την ίδια του τη ζωή. Δε μπορεί να μιλήσει, παρά μόνο γράφει σ’ ένα λευκό χαρτί ότι θέλει να πει. Κραυγάζει στη σιωπή. Ένας από τους συμπατριώτες του μας μεταφράζει. «Έχασα τα 5 καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Όταν πρωτοήρθα εδώ πήγα στην αστυνομία και είπα πως ζητάω πολιτικό άσυλο. Τους εξήγησα ότι δε μπορώ να γυρίσω στη πατρίδα μου επειδή είμαι αντίθετος με το εκεί δικτατορικό καθεστώς. Αυτό που μου απάντησαν ήταν ότι σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό νόμο πρέπει να περιμένω ένα χρόνο μέχρι να μου δώσουν τα χαρτιά για να μπορέσω να ξεκινήσω τη ζωή μου. Έκανα ότι μου είπαν. Εδώ και πέντε χρόνια, κάθε έξι μήνες επαναλαμβάνω την ίδια διαδικασία, χωρίς να ξέρω κάθε φορά ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, αν θα με διώξουν ή αν θα πάρω προσωρινή άδεια για το επόμενο εξάμηνο. Δεν μας δέχονται σε καμία άλλη χώρα αν προσπαθήσουμε να φύγουμε και μας γυρνάνε πίσω στην Ελλάδα».

Το πολυπόθητο ροζ χαρτάκι του πολιτικού ασύλου, που χιλιάδες πολιτικοί πρόσφυγες προσπαθούν να αποκτήσουν, είναι το υπηρεσιακό έγγραφο της αστυνομίας που επιδίδεται στους ενδιαφερομένους ως απόδειξη του ότι έχουν καταθέσει αίτηση για την εξασφάλιση ασύλου, επειδή στην πατρίδα τους είναι πολιτικά διωκόμενοι και άρα κινδυνεύουν να καταδικαστούν σε θάνατο αν απελαθούν στη χώρα τους. Η επίδοση του ροζ χαρτιού όμως εξασφαλίζει τουλάχιστον για έξι μήνες την παραμονή τους στην Ελλάδα, μέχρις ότου οι αρμόδιες αρχές αποφασίσουν να κάνουν δεκτό ή όχι το αίτημα για την τελική χορήγηση του πολιτικού ασύλου.

Αυτονόητο είναι, λοιπόν, ότι οι πρόσφυγες αυτοί δε μπορούν να ξεκινήσουν στην Ελλάδα μια νέα ζωή με υγιείς προϋποθέσεις και ελπίδες για το μέλλον. «Δεν μπορώ να ξεκινήσω μια δουλειά, να αγοράσω ένα σπίτι. Θέλω να φτιάξω τη ζωή μου». Οι εργοδότες βλέπουν το «ροζ χαρτάκι» και δεν τους προσλαμβάνουν καθώς δεν είναι σίγουροι αν θα τους διώξουν από την Ελλάδα μετά το χρονικό διάστημα των έξι μηνών. «Επί χρόνια εργαζόμουν ως δάσκαλος γυμναστικής στο Ιράν αλλά δε μπορώ να ξεκινήσω κάτι αντίστοιχο εδώ λόγω του εξάμηνου χρονικού περιορισμού. Στο Ιράν ήμουν φυλακή για πολιτικούς λόγους μέχρι να καταφέρω να διαφύγω. Εδώ υποτίθεται πως είμαι ελεύθερος, αλλά στην πραγματικότητα είμαι φυλακισμένος σε μια μεγάλη φυλακή που λέγεται Ελλάδα», συμπλήρωσε στο χαρτί του ο νεαρός Ιρανός.

Ads

Τα ίδια μας εξομολογείται και ο άλλος απεργός πείνας. «Εγκατέλειψα την πατρίδα μου επειδή έγινα χριστιανός. Δε μπορώ να ξαναγυρίσω εκεί. Είναι η μεγαλύτερη αμαρτία να αλλάζεις θρησκεία. Θα με σκοτώσουν». Ο 48χρονος εκτός από τη χώρα του έχει εγκαταλείψει και τη σύζυγό με τα παιδιά του στο Ιράν. Προσπαθεί να χτίσει ένα καλύτερο μέλλον για αυτά στην Ελλάδα αλλά η αδιαφορία των αρμόδιων οργανώσεων και το αχανές γραφειοκρατικό σύστημα αποτελούν εμπόδιο για την επιθυμία του, οδηγώντας αυτόν και τον συμπατριώτη του στην απεργία πείνας.

«Κάποιος βγήκε από το κτίριο της Ύπατης Αρμοστείας και μας είπε ότι δε μπορούν να μας βοηθήσουν. Να φύγετε, μας είπαν και δε μας άφησαν καν να μπούμε μέσα, παρόλο που υποτίθεται πως είναι εδώ για να βοηθήσουν τους ξένους». Η λεγόμενη ανεκτικότητα στο διαφορετικό που διατείνεται πως κατέχει η ελληνική νοοτροπία φαίνεται πως δεν απέχει πολύ από τη θανατική ποινή που επιβάλλεται στο Ιράν για τους μη συμβιβαζόμενους με τις εκεί πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις. Εδώ οι πρόσφυγες οδηγούνται μόνοι τους στο θάνατο. «Θα παλέψουμε μέχρι το τέλος για να πάρουμε τα δικαιώματά μας».

Απ’ την πλευρά της, η ‘Ύπατη Αρμοστεία σημειώνει με δήλωση που απέστειλε στο tvxs.gr, τα παρακάτω, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς ότι ζήτησε από τους απεργούς πείνας να αποχωρήσουν από το χώρο: «Η απόγνωση στην οποία έχουν περιέλθει οι Ιρανοί απεργοί πείνας είναι αποτέλεσμα των χρόνιων προβλημάτων του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα, που παραβιάζει τις αρχές της δίκαιης, γρήγορης και αποτελεσματικής εξέτασης των αιτημάτων ασύλου. Το αίτημά τους για οριστική απόφαση σχετικά με το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα, είναι απόλυτα δίκαιο. Σημειωτέον ότι πάνω από 45.000 άτομα περιμένουν εδώ και χρόνια την εκδίκαση των υποθέσεών τους σε δεύτερο και οριστικό βαθμό. Οι επιτροπές προσφυγών, που λειτουργούσαν, περιορισμένα έστω, μέχρι το πρώτο εξάμηνο της περασμένης χρονιάς, καταργήθηκαν με το Π.Δ. 81/2009, γεγονός που οδήγησε την Ύπατη Αρμοστεία να αποχωρήσει από τις διαδικασίες ασύλου και να καταγγείλει τη σχετική νομοθεσία. Σήμερα αναμένεται η υιοθέτηση ενός νέου Π.Δ. που, ανάμεσα στα άλλα, θα επανασυστήσει τις επιτροπές προσφυγών με στόχο την εκδίκαση των εκκρεμών αιτημάτων. Η προσπάθεια του Οργανισμού μας, που συμμετείχε στην προετοιμασία της νέας νομοθεσίας, είναι το Π.Δ. να είναι έτοιμο μέσα στο καλοκαίρι και οι επιτροπές να λειτουργήσουν το φθινόπωρο, όπως επίσης και ο νέος νόμος για μια Υπηρεσία Ασύλου στην οποία η αστυνομία δεν θα έχει πλέον κανένα ρόλο, να ψηφιστεί το συντομότερο δυνατό.

Παρά τις προσπάθειες της Ύπατης Αρμοστείας, η πρωτοβουλία για την υιοθέτηση των νομοθετικών αλλαγών ανήκει στην Ελληνική Κυβέρνηση. Θα ήταν επομένως ανεύθυνο και τυχοδιωκτικό να «υποσχεθούμε» εμείς, στους απεργούς πείνας αλλά και άλλους αιτούντες άσυλο που είναι κάτοχοι της «ροζ κάρτας», πότε θα λειτουργήσουν ξανά οι επιτροπές προσφυγών.

Τα παραπάνω έχουν εξηγηθεί αναλυτικά στους απεργούς πείνας και τους συντρόφους τους που τους συμπαρίστανται, σε επανειλημμένες συναντήσεις που είχε μαζί τους το προσωπικό του Οργανισμού μας και εγώ προσωπικά, τις δύο τελευταίες εβδομάδες. Επίσης, τους εξηγήσαμε ότι δεν μπορούμε να βοηθήσουμε στο παρόν στάδιο, αφού δεν υπάρχουν επιτροπές για να εξετάσουν τα αιτήματά τους. Η προβλεπόμενη συμμετοχή της Ύπατης Αρμοστείας στις επιτροπές που θα συσταθούν, θα αποτελεί εγγύηση για μια δικαιότερη εξέταση των αιτημάτων. Είναι απόλυτα κατανοητό ότι αυτή η εξήγηση δεν τους ικανοποιεί, αφού δεν δίνει άμεση λύση στο πρόβλημά τους, όμως αυτή είναι η πραγματικότητα. Οποιαδήποτε άλλη απάντηση θα ήταν παραπλανητική και θα δημιουργούσε ψευδείς προσδοκίες.

Σε καμία περίπτωση δεν ζητήσαμε από τους απεργούς πείνας να φύγουν, γιατί κάτι τέτοιο είναι έξω από τη φιλοσοφία μας και ανθρωπιστική μας προσέγγιση. Αντίθετα, υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα στην ειρηνική διαμαρτυρία όλων όσων καταφεύγουν στα γραφεία μας, απελπισμένοι από την αναποτελεσματικότητα οποιουδήποτε συστήματος ασύλου. Απόδειξη εξάλλου γι’ αυτό, είναι το γεγονός ότι για πάνω από τέσσερεις μήνες, μια άλλη ομάδα Ιρανών παρέμεινε μέρα-νύχτα έξω από τα γραφεία μας, ως διαμαρτυρία για την υλοποίηση δεσμεύσεων των Ελληνικών αρχών (μέχρι τα μέσα Ιουλίου). Στο μεταξύ, είμαστε σε καθημερινή επικοινωνία με ομάδα γιατρών και ψυχολόγων που τους παρακολουθούν, γιατί αυτό που προέχει είναι η ζωή των ανθρώπων.»