Η μεγάλη απόπειρα συγκάλυψης, για την οποία έκανε λόγο το Tvxs την προηγούμενη εβδομάδα, φαίνεται να συναντά πολλές δυσκολίες καθώς νέες εξελίξεις ξαναφέρνουν την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών και του ανεξήγητου θανάτου του Τσαλικίδη στο προσκήνιο.

Ήδη την περασμένη εβδομάδα ο αδελφός, ο πατέρας και η μητέρα του στελέχους της Vodafone Κώστα Τσαλικίδη υπέβαλαν μήνυση κατά του πρώην διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας Γ.Κορωνιά για τον οποίο ξεκίνησε κατεπείγουσα προανάκριση για το αδίκημα της υπόθαλψης εγκληματία.

Στην πολύκροτη υπόθεση που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα των τελευταίων δεκαετιών- και ασφαλώς το μεγαλύτερο της τελευταίας 5ετίας- επανέρχεται σήμερα και ο «Ιός» στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» . Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής Μιλτιάδης Παπαιωάννου ερευνά την υπόθεση και προτίθεται, αν προκύψουν νέα στοιχεία, να προτείνει την σύσταση εξεταστικής επιτροπής. Για λόγους που παραμένουν ακόμη ανεξήγητοι, η εκρηκτική αυτή ιστορία δεν κρίθηκε τόσο σημαντική από την κυβερνητική πλειοψηφία που προώθησε πρόσφατα την σύσταση εξεταστικών επιτροπών για τα υπόλοιπα σκάνδαλα της νεοδημοκρατικής διακυβέρνησης ούτε όμως και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ισχυροί μηχανισμοί συγκάλυψης.

Στο ίδιο ρεπορτάζ η «Ελευθεροτυπία» αναφέρεται στην – ανυπόστατη ως προς τα πραγματικά δεδομένα- επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον του κ. Παπαϊωάννου ο Γ.Πρετεντέρης με σχόλιο του το οποίο δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο «Βήμα». Ο αρθρογράφος ειρωνεύεται τον κ. Παπαϊωάννου ότι διεκδικεί αρμοδιότητα «αστυνομικού επιθεωρητή» και τον κατακεραυνώνει με ένα ατράνταχτο επιχείρημα: «Ο πρόεδρος της Επιτροπής είναι ήδη πεπεισμένος ότι η αφορμή για την αποκάλυψη της υπόθεσης ήταν ο θάνατος του Τσαλικίδη, ακόμα κι αν οι υποκλοπές είχαν αποκαλυφθεί στην κυβέρνηση περίπου δέκα μήνες προτού αυτοκτονήσει ο δυστυχής υπάλληλος! Υποθέτω ότι ο πρόεδρος έχει ήδη επιδοθεί σε προσωπική διερεύνηση των περιστατικών της αυτοκτονίας, η οποία τον οδήγησε σε διαφορετικά συμπεράσματα από αυτά της Αστυνομίας και της τακτικής Δικαιοσύνης».

«Ο ισχυρισμός αυτός είναι πρωτοφανής, σχολιάζει η εφημερίδα. Γιατί βέβαια είναι πασίγνωστο ότι ο θάνατος του Τσαλικίδη συνέβη στις 9.3.2005 και η πρώτη ενημέρωση της κυβέρνησης την αμέσως επομένη μέρα, δηλαδή στις 10.3.2005, στο γραφείο του τότε πρωθυπουργού, όταν ο διευθύνων σύμβουλος της Vodafone Γιώργος Κορωνιάς αποκάλυψε στον κ. Αγγέλου και τον κ. Βουλγαράκη ότι γίνονταν υποκλοπές από το δίκτυο της εταιρείας. Άρα όχι μόνο δεν είχε ενημερωθεί η κυβέρνηση «δέκα μήνες νωρίτερα», αλλά συνέβη το ακριβώς αντίθετο: η κυβέρνηση ενημερώθηκε εσπευσμένα αμέσως μετά το θάνατο Τσαλικίδη».

Το πόρισμα Διώτη στο «Βήμα»

Την προσπάθεια «η υπόθεση να πέσει στα μαλακά» φαίνεται να εξυπηρετεί και η διαρροή προς το χθεσινό «Βήμα» του πορίσματος του εισαγγελέως κ. Ι.Διώτη ο οποίος είχε αποφανθεί ότι ο Κ.Τσαλικίδης αυτοκτόνησε, συμπέρασμα που βάζει ασφαλώς εμπόδια στην περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης.

Όμως σύμφωνα με τον κ. Διώτη ο θάνατος του τεχνικού της Vodafone συνδέεται άμεσα με την υπόθεση των υποκλοπών. Σύμφωνα με το πόρισμα λίγες μέρες πριν τον θάνατο του, ο Τσαλικίδης «εκμυστηρεύθηκε στη μνηστή του ότι υπήρχε κίνδυνος να κλείσει η εταιρεία Vodafone και της ζήτησε να ορκιστεί ότι δεν θα το έλεγε σε κανέναν, καθώς και ότι γι΄ αυτόν ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου να φύγει από την εταιρεία». Και μόνο η φράση αυτή για την ζωή και τον θάνατο αδυνατίζει την εκδοχή της αυτοκτονίας και σε κάθε περίπτωση αποτελεί κίνητρο για την ανακίνηση της υπόθεσης και την σύσταση εξεταστικής επιτροπής.

Τις σχετικές πρωτοβουλίες του κ. Παπαϊωάννου υποστηρίζει και ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης, που όταν δεν συστάθηκε εξεταστική επιτροπή είχε δηλώσει ότι «εκτίθεται η Βουλή και η πλειοψηφία» για να συμπληρώσει ότι «η διερεύνηση της υπόθεσης των υποκλοπών έχει για μένα μεγαλύτερη αξία από τα πόσα έφαγε ο Εφραίμ» (στην υπόθεση του Βατοπεδίου-ΣΣ).

Το χρονικό των γεγονότων σύμφωνα με τον Ιό

1 Καθώς πλησίαζαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, η κυβέρνηση Καραμανλή είχε επικεντρώσει τις προσπάθειές της στο ζήτημα της ασφάλειας. Ενα από τα βασικά κενά που παρουσίαζε το σύστημα ασφάλειας μέχρι τότε ήταν ο έλεγχος των τηλεφωνικών επικοινωνιών.

2 Σε τηλεγράφημα του Associated Press με ημερομηνία 25.6.2004 επιβεβαιώνεται αυτή η κυβερνητική προσπάθεια: «Ξεκίνησε η άσκηση οκτώ κρατών προκειμένου να ελεγχθεί η ασφάλεια των Αγώνων της Αθήνας και η κυβέρνηση επιθυμεί να επεκτείνει τις αρμοδιότητες επιτήρησης στον έλεγχο των τηλεφωνικών κλήσεων». Στο ίδιο τηλεγράφημα αναφέρεται ότι «η Αθήνα ξοδεύει περισσότερο από 1,2 δισ. δολάρια για την ασφάλεια των Αγώνων. Η κυβέρνηση επιθυμεί να ελέγχει καλύτερα τις κλήσεις των κινητών και των σταθερών τηλεφώνων».

3 Στο πνεύμα αυτό ο κ. Βουλγαράκης κάλεσε τους εκπροσώπους των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας σε σύσκεψη και τους έθεσε το ζήτημα των «νόμιμων συνακροάσεων». Εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι ήδη τότε υπήρχε εγκατεστημένο (αλλά όχι ενεργοποιημένο) από την Ericsson σύστημα διενέργειας νόμιμων συνακροάσεων στο λογισμικό της Vodafone. Σύμφωνα με τον κ. Κορωνιά, η σύσκεψη εκείνη δεν κατέληξε σε αποτέλεσμα, επειδή τότε ακόμα δεν υπήρχε το νομικό πλαίσιο που θα επέτρεπε τις νόμιμες συνακροάσεις. Σύμφωνα με τον κ. Βουλγαράκη, η αντίρρηση των εταιρειών βασιζόταν στο ότι το σύστημα συνακροάσεων ήταν πανάκριβο και δεν ήταν διατεθειμένες να αναλάβουν μόνες τους αυτό το κόστος.

4 Από τον Ιούνιο άρχισαν να λειτουργούν τα περίφημα «τηλέφωνα σκιές» και το «παρείσακτο λογισμικό» στο σύστημα της Vodafone. Μ’ αυτό τον τρόπο άρχισε να ενεργοποιείται το ήδη εγκατεστημένο λογισμικό των νόμιμων συνακροάσεων. Δικό μας -αλλά όχι αυθαίρετο- συμπέρασμα είναι ότι οι ίδιοι που επιδίωκαν πάση θυσία τη διενέργεια «νόμιμων συνακροάσεων» (δηλαδή η κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι των επτά κρατών που είχαν επωμιστεί το ζήτημα της ασφάλειας), ενώ γνώριζαν ότι αυτό ούτως ή άλλως δεν ήταν νόμιμο, αναζήτησαν και βρήκαν έναν άλλο τρόπο να ενεργοποιηθεί αυτό το λογισμικό της Ericsson, παρακάμπτοντας την κανονική διαδικασία.

5 Δεν έχει αποδειχτεί αν στελέχη των εταιρειών (και εν προκειμένω της Vodafone και της Ericsson) γνώριζαν την πραγματοποίηση αυτής της «παράκαμψης». Ωστόσο είναι ελάχιστα πειστικός ο ισχυρισμός, στον οποίο επέμενε ο κ. Κορωνιάς κατά την εξέτασή του από την Επιτροπή της Βουλής (9 και 10.3.2006), ότι δηλαδή η εταιρεία του δεν γνώριζε καν τη δυνατότητα του ήδη εγκατεστημένου λογισμικού της Ericsson (version 9.1) να πραγματοποιεί συνακροάσεις εφόσον ενεργοποιηθεί.

6 Προτού ενημερώσει την κυβέρνηση, η Vodafone απομάκρυνε το παρείσακτο λογισμικό, με αποτέλεσμα να χαθούν τα ίχνη των υποκλοπέων. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Βουλγαράκης έσπευσε εξαρχής να εξάρει τον κ. Κορωνιά για την υπεύθυνη στάση του.

7 Το Προεδρικό Διάταγμα 47 που επιτρέπει τις νόμιμες συνακροάσεις εκδόθηκε στις 10.3.2005, την ημέρα δηλαδή που ο κ. Κορωνιάς ενημέρωσε τον κ. Αγγέλου και τον κ. Βουλγαράκη για τις υποκλοπές. Στο άρθρο 6 ορίζεται ότι «σε περίπτωση που το τηλεπικοινωνιακό σύστημα ενός παρόχου διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό και το λογισμικό που απαιτείται για την άρση του απορρήτου, ο πάροχος υποχρεούται να τα ενεργοποιεί όταν του ζητείται από την αρμόδια αρχή».

8 Η τελική πρόταση του Ειδικού Εφέτη Ανακριτή Πάνου Πετρόπουλου (466/24.7.2007) θεωρεί ότι πρέπει να απαλλαγούν από τις υποψίες στελέχη της Vodafone και της Ericsson στην Ελλάδα, διότι «στερούνται των αναγκαίων γνώσεων», αλλά δεν παραλείπει να αναφέρει ότι υπάρχει μια άλλη εταιρεία, η Intracom, «η οποία κατόπιν συμβάσεως μετά της Ericsson παράγει εις την Ελλάδα υπεργολαβικώς λογισμικόν εις γλώσσαν PLEX». Βέβαια και η Intracom απαλλάσσεται, διότι το λογισμικό της περιορίζεται σε περιοχές «άσχετες προς το υποσύστημα RES, δηλαδή προς το σχετικόν σύστημα νομίμων συνακροάσεων, το οποίον παράγεται εις την Ιταλίαν». Εκείνο που εκπλήσσει σ’ αυτή την εισαγγελική πρόταση είναι η διαβεβαίωση ότι «η Vodafone ετήρει σχολαστικές διαδικασίες ασφαλείας».

Τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα.

Στα ερωτήματα της υπόθεσης των υποκλοπών που δεν έχουν ακόμη απαντηθεί και παρατέθηκαν στο Tvxs την προηγούμενη εβδομάδα αναφέρεται αναλυτικά και το άρθρο της Ελευθεροτυπίας.

«Στη διερεύνηση της συγκάλυψης σημαντικό μέρος καταλαμβάνει η εξιχνίαση των συνθηκών του θανάτου Τσαλικίδη, σχολιάζει η εφημερίδα.Γιατί στον τρόπο που αντιμετωπίστηκε ο θάνατος αυτός διαφαίνονται οι πραγματικές προθέσεις καθενός από όσους χειρίστηκαν την υπόθεση. Σύμφωνα με την κατάθεση του κ. Κορωνιά, ο ίδιος ενημέρωσε από την πρώτη στιγμή (στις 10 και 11.3.2005) τους κυρίους Βουλγαράκη, Παπαληγούρα και Λινό για το «ατυχές γεγονός της αυτοκτονίας», λέγοντας ότι «εδώ υπάρχει και μια σύμπτωση χρονολογική και θα παρακαλούσα να το διερευνήσετε με επισταμένη προσοχή».

Αν ισχύει αυτός ο ισχυρισμός, δεν εξηγείται καθόλου για ποιο λόγο ο θάνατος Τσαλικίδη αντιμετωπίστηκε από τις αρχές ως απλό γεγονός μιας αυτοκτονίας «ρουτίνας». Την υπόθεση ανέλαβε το τοπικό Αστυνομικό Τμήμα Κολωνού, ενώ ο ιατροδικαστής συνέταξε την έκθεσή του χωρίς να επισκεφτεί την οικία, προκειμένου να διενεργήσει την απαιτούμενη αυτοψία και να διαπιστώσει τις πραγματικές συνθήκες του συμβάντος. Οι αρχές από την πρώτη στιγμή δεν εξέτασαν καν το ενδεχόμενο να υπήρξε εγκληματική ενέργεια είτε άμεση (δηλαδή δολοφονία) είτε έμμεση (δηλαδή εκβιασμός ή και υποβοήθηση αυτοκτονίας). Και το χειρότερο: παρά την επισήμανση Κορωνιά, οι αρχές δεν ερεύνησαν ούτε στιγμή το ενδεχόμενο να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του θανάτου αυτού και των παράνομων υποκλοπών. Ούτε βέβαια ερευνήθηκαν τα χαρτιά, οι υπολογιστές και η αλληλογραφία του Τσαλικίδη, τα οποία μπορεί να περιείχαν σημαντικά στοιχεία για τη διαλεύκανση του γρίφου των υποκλοπών.

Εντεκα μήνες αργότερα, όταν δηλαδή η κυβέρνηση δημοσιοποίησε με μεγάλη επισημότητα ότι γίνονταν υποκλοπές (2/2/2006), πάλι «λησμονήθηκε» στην αρχή ο Τσαλικίδης. Ομως πλέον είχαν μπει στο χορό τα μέσα ενημέρωσης. Αμέσως την επόμενη μέρα η συσχέτιση των υποκλοπών με την υποτιθέμενη «αυτοκτονία» έγινε πρωτοσέλιδο. Και τότε διαπιστώσαμε ότι άλλαξαν οι ρόλοι. Η κυβέρνηση που είχε αγνοήσει εντελώς το θάνατο, αφήνοντας να χαθούν τα όποια τεκμήρια, εμφανίστηκε τώρα να του δίνει μεγάλη σημασία, ανέθεσε μάλιστα τη διερεύνηση της υπόθεσης στον έμπειρο εισαγγελέα Διώτη.

Αντίθετα, η Vodafone, που υποτίθεται ότι διά του εκπροσώπου της είχε επισημάνει στις αρχές τη χρονική σύμπτωση υποκλοπών-«αυτοκτονίας», έσπευσε αμέσως να ανακοινώσει ότι δεν υπάρχει καμιά σχέση. Εβγαλε, μάλιστα, αμέσως και σχετική ανακοίνωση: «Με αφορμή τη φημολογία για το ατυχές περιστατικό του θανάτου του συναδέλφου Κώστα Τσαλικίδη, η Vodafone-Panafon αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει και δημοσίως τη θλίψη, αλλά και το σεβασμό της στη μνήμη του Κώστα, ο οποίος ήταν Προϊστάμενος Τμήματος Σχεδιασμού Δικτύου και εργαζόταν στην εταιρεία από το 1995. Η εταιρεία δηλώνει ότι ουδεμία σχέση υπάρχει μεταξύ του θανάτου και της ύπαρξης λογισμικού διενέργειας υποκλοπών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και κάθε προσπάθεια συσχέτισής τους είναι, τουλάχιστον, άστοχη. Η εταιρεία, σεβόμενη τη μνήμη του Κώστα δεν θα ήθελε να προβεί σε καμία περαιτέρω δήλωση σχετικά με το περιστατικό και όσον αφορά τις επιμέρους λεπτομέρειες του συμβάντος θα πρέπει να αναζητηθούν από τις αρμόδιες Αστυνομικές Αρχές».

Αλλά από πού τα γνώριζε αυτά η εταιρεία; Και για ποιο λόγο βιαζόταν να κλείσει την υπόθεση;»