Η οικονομική κρίση επηρεάζει και τη ζωή των μεταναστών στην Ελλάδα, καθώς τα μεροκάματά τους μειώνονται ακόμα περισσότερο και οι συνθήκες διαβίωσης χειροτερεύουν. Πολλοί είναι εκείνοι που αποφασίζουν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους ή να μεταναστεύσουν σε άλλη χώρα της Ε.Ε.

Ads

Αλβανοί που απασχολούνταν κυρίως στις κατασκευές, αρχίζουν να επιστρέφουν στη χώρα καταγωγής τους, αναφέρει δημοσίευμα της «Καθημερινής». Παράλληλα, Βούλγαροι μεταναστεύουν σε άλλα κράτη της Ε.Ε. ενώ η πλειονότητα των Πολωνών έχει εγκαταλείψει τη χώρα εδώ και μια πενταετία. Γυναίκες από την πρώην ΕΣΣΔ μετρούν χρόνο για να επιστρέψουν στις οικογένειές τους, ενώ και Ασιάτες αναζητούν εργασιακές διόδους σε άλλες χώρες της Δύσης. Σύμφωνα με την εφημερίδα, δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί το ενδεχόμενο, ύστερα από χρόνια, τον κύριο κορμό μεταναστών να μην αποτελούν Αλβανοί με τις οικογένειές τους, αλλά ένα αμιγώς ανδρικό δυναμικό μεταναστών (χωρίς οικογένειες) από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές.

«Από πρόσφατη έρευνα διαπιστώθηκε ότι έχει ήδη αποχωρήσει πάνω από το 10% των μεταναστών», σημειώνει στην «Καθημερινή» ο υπεύθυνος μεταναστών της ΓΣΕΕ Γιώργος Αλεβυζάκης. «Οι μεμονωμένοι θα φύγουν σχεδόν όλοι. Οσοι έχουν οικογένειες και προέρχονται από γειτονικές χώρες θα πηγαινοέρχονται. Τα ορεινά χωριά θα ερημώσουν σιγά σιγά και πάλι», προσθέτει.

Συγκεκριμένα, η μελέτη καθηγητών-ερευνητών Αντώνη Κόντη, Σταύρου Ζωγραφάκη και Θεόδωρου Μητράκου διαπιστώνει πως οι μετανάστες από την εποχή των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης (έως το 2004) πληρώνονταν 40% χαμηλότερα από τους γηγενείς. Οι αμοιβές τους άρχισαν να μειώνονται περαιτέρω από το φθινόπωρο του 2009 και τον Φεβρουάριο του 2010 επισημάνθηκε η πρώτη ανησυχητική αύξηση της ανεργίας, που πλήττει τους μετανάστες σε μεγαλύτερο βαθμό από τους ημεδαπούς.

Ενδεικτικά, σήμερα το μεροκάματο του βοηθού στην οικοδομή έχει πέσει στα 20 – 25 ευρώ, από 35 – 40 ευρώ που ήταν πέρυσι. Αντίστοιχα η αμοιβή του έμπειρου τεχνίτη από 70 – 80 ευρώ έχει πέσει στα 40 – 50 ευρώ. Στον αγροτικό τομέα, δεν έχει σημειωθεί μεγάλη μείωση του μεροκάματου, όμως πολλοί εργοδότες δεν προσφέρουν πια φαγητό και έχουν περιορίσει τις ημέρες απασχόλησης των αλλοδαπών. Ινδοί, Πακιστανοί, Αφγανοί θα πάρουν στην καλύτερη περίπτωση 15 – 20 ευρώ ανασφάλιστοι, ενώ το μέσο μεροκάματο των Αλβανών βρίσκεται στα 30 ευρώ με ΟΓΑ και ΙΚΑ.

«Οσα χρόνια είμαι στην Ελλάδα, είναι η πρώτη φορά που οι Αλβανοί δυσκολεύονται να βγάλουν μεροκάματο, βιώνουν την ίδια ανασφάλεια με το 1991-93 που πρωτοήρθαν. Σχεδόν το 60% είναι άνεργοι και συντηρούνται από τις γυναίκες τους που δουλεύουν ως οικιακές βοηθοί. Γι’ αυτό πολλοί γύρισαν πίσω ελπίζοντας ότι τον Σεπτέμβριο θα αλλάξει η κατάσταση, ενώ άλλοι σκέφτονται την οριστική επιστροφή. Χρωστάνε ενοίκια, τα τρέχοντα έξοδα είναι πολλά και επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν την επιβάρυνση με τα ένσημα», αναφέρει στην εφημερίδα ο Λεωνίδας Ροσέτι, πρόεδρος της «Ενωσης Πτυχιούχων του Ν. Μαγνησίας», γιατρός από τα Τίρανα που αναγνώρισε το πτυχίο του στο (πρώην) ΔΙΚΑΤΣΑ.

Παράλληλα, σύμφωνα με μετρήσεις του υπ. Εσωτερικών, μόνον το φθινόπωρο του 2009 140.000 μετανάστες που ζούσαν περίπου 10 χρόνια στην Ελλάδα εξέπεσαν της νομιμότητας, επειδή δεν συγκέντρωσαν τα απαραίτητα από τον νόμο ένσημα. «Έχουμε κάνει ολοκληρωμένη πρόταση ήδη από το 2005. Έχουμε συστήσει να αποκοπούν τα ένσημα από τη νομιμότητα ή να ζητούνται και από τον αλλοδαπό όσα ένσημα χρειάζεται ο Έλληνας, δηλ. 75 που σταδιακά θα γίνουν 100 ένσημα τον χρόνο. Με το ισχύον καθεστώς θα οδηγηθούμε σε ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση», σημειώνει ο κ. Αλεβυζάκης.

Η απόφαση ενός μετανάστη να παραμείνει ή όχι στη χώρα θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια της κρίσης, το πώς επηρεάζει η κρίση τον τομέα απασχόλησής του, το πώς διαμορφώνονται οι αμοιβές αλλά και τον βαθμό ευελιξίας που μπορεί να επιδείξει, εξηγεί ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Χαράλαμπος Κασίμης. «Μέχρι στιγμής οι τάσεις επιστροφής αφορούν κυρίως μετανάστες χωρίς σταθερή απασχόληση και οικογένεια -συχνά παράνομοι-, και μετανάστες άνω των 60 ετών που έχουν καταστρώσει τα πλάνα επιστροφής τους, κυρίως στην Αλβανία ύστερα από χρόνια εργασίας στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα αυξάνονται οι μετακινήσεις προς την Αλβανία κυρίως τους μήνες μείωσης της απασχόλησης (φθινόπωρο – χειμώνας) αφενός για να μην παραμείνουν άνεργοι στη χώρα μας και αφετέρου για να διερευνήσουν τις προοπτικές επιστροφής», προσθέτει.