Περισσότεροι από 1 εκατ. πολίτες δηλώνουν ότι θα ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση τα επόμενα 3 χρόνια, γεγονός που αποδίδεται στο «Γολγοθά» της εξεύρεσης εργασίας. Τα βασικά σημεία σχετικής έκθεσης του ΙΟΒΕ, και όχι μόνο, αναλύει στο tvxs.gr ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Δημήτρης Ασημακόπουλος.

Ads

Σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), με περίοδο αναφοράς το 2009-2010, ο βασικός δείκτης επιχειρηματικότητας, από 9,9% το 2008, υποχώρησε στο 8,8% το 2009, και στο 5,5% το 2010. Είναι ενδεικτικό ότι το 2009 περίπου 180.000 άτομα δήλωσαν ότι διέκοψαν τη λειτουργία της επιχείρησης την οποία κατείχαν, κυρίως λόγω ανεπαρκούς κερδοφορίας.

Ωστόσο, μεγάλος αριθμός πολιτών (το 17% του πληθυσμού μεταξύ 18 και 64 ετών, υψηλότερο 5ετίας) ωθείται στην επιχειρηματικότητα λόγω απώλειας θέσης εργασίας, φόβου βραχυπρόθεσμης απώλειας θέσης εργασίας ή δυσαρέσκειας από την υφιστάμενη απασχόληση. Γενικότερα, την ανάγκη επικαλείται το 25% των ερωτηθέντων. Ταυτόχρονα, το 42% των επιχειρηματιών το 2009 δηλώνει ότι δεν απασχολεί άλλο άτομο πέρα από τον εαυτό του.

Επιπλέον, παρατηρείται αύξηση του μέσου επιχειρηματικού κεφαλαίου από τις 40.000 στις 60.000 ευρώ, ωστόσο, αυτό εξακολουθεί να μην προέρχεται από τραπεζικούς πόρους αλλά από την οικογένεια του επιχειρηματία.

Παράλληλα, παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις αυτοπεποίθησης, έχουν τα «πρωτεία» στο φόβο αποτυχίας.

Με αφορμή την έρευνα του ΙΟΒΕ, ακολουθεί τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), Δημήτρη Ασημακόπουλο:

Επιβεβαιώνει η ΓΣΕΒΕΕ την τάση δημιουργίας επιχειρήσεων ως απόρροια των δυσκολιών στην αγορά εργασίας;

Αποτελεί γεγονός εδώ και αρκετό καιρό. Με την αγροτική πολιτική των επιδοτήσεων, πολλοί αναζήτησαν άλλου είδους δουλειά, ανοίγοντας κάποια μικρή ή αυτοαπασχολούμενη επιχείρηση. Αντί να κάνουν τη δουλειά του αγρότη, που είχε καταστεί σκληρή και απαξιωτική, και για την οποία έβρισκαν τα φτηνά χέρια των αλλοδαπών, κατευθύνθηκαν στη δημιουργία μικροεπιχειρήσεων.

Μία άλλη κατηγορία αποτελούν όσοι δεν έβρισκαν δουλειά σε επιχειρήσεις, μορφωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι λόγω έλλειψης σοβαρής επιχειρηματικότητας στη χώρα (…) αδυνατούσαν να βρουν απασχόληση, αντίστοιχη των προσόντων τους, και στράφηκαν επίσης στη λεγόμενη επιχειρηματικότητα ανάγκης.

Αποτελεί το συγκεκριμένο στοιχείο αντίφαση στην αίσθηση που επικρατεί ότι επιχειρήσεις κλείνουν; Ή λειτουργεί ανεξάρτητα; Τα στοιχεία, άλλωστε, απευθύνονται κυρίως στο 2009.

Ακριβώς. Από το 2006 και μετά έχουμε σαφή αρνητικά στοιχεία που καταδεικνύουν παύση λειτουργίας επιχειρήσεων. Το κλίμα από τότε άρχισε να βαραίνει, λόγω κλιμακούμενης πτώσης της κατανάλωσης που δημιουργούσε πρόβλημα βιωσιμότητας.

Πώς ερμηνεύετε το γεγονός ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες παρουσιάζουν ταυτόχρονα υψηλά ποσοστά αυτοπεποίθησης και υψηλά ποσοστά φόβου αποτυχίας;

Αυτό, ξέρετε, είναι το DNA του Έλληνα, ο οποίος αρέσκεται να ρισκάρει -βέβαια τα τελευταία χρόνια το έριξε στα σίγουρα, βλ.Δημόσιο- και για αυτό διαπρέπει στο εξωτερικό. Επιπλέον, ο Έλληνας θέλει σε γενικές γραμμές να είναι ανεξάρτητος, να μην έχει κάποιον «πάνω από το κεφάλι του».

Επιπλέον, παρατηρείται μέσα από την έρευνα αύξηση του επιχειρηματικού κεφαλαίου, αλλά κυρίως από τα οικογενειακά αποθέματα.

Το τραπεζικό σύστημα ήταν για ένα μεγάλο διάστημα (έως και το 1995-2000) εν πολλοίς μπλεγμένο με το πολιτικό σύστημα, το οποίο το ωθούσε να χρηματοδοτεί κυρίως τους έχοντες άκρες και τους γνωστούς. Επίσης, αργότερα είχαμε τις πιστωτικές κάρτες. Οπότε δεν ασχολήθηκε με το να χορηγήσει δάνεια σε επιχειρήσεις οι οποίες ενδεχομένως εμπεριείχαν και κάποιο ρίσκο, δεν χρηματοδοτούσε εύκολα τις μικρές επιχειρήσεις, κ.ο.κ. Έτσι, λοιπόν, η οικογένεια ήταν αυτή που χρηματοδοτούσε. Και το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα είναι κάπως έτσι, σε αντίθεση με το αμερικανικό το οποίο αρέσκεται να χρηματοδοτεί νέες επιχειρήσεις και ειδικά αυτές που έχουν και ρίσκο.

Εντοπίζετε από την πλευρά σας κάποια ιδιαίτερη τάση των Ελλήνων επιχειρηματιών το τελευταίο διάστημα; Στρέφονται σε κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες;

Οι Έλληνες επιχειρηματίες αυτή την περίοδο είναι σαστισμένοι, αμήχανοι, επικρατεί ένα δόγμα: «περίμενε, μην ανοίγεσαι». Υπάρχουν κάποιες τάσεις, κυρίως προς τα φωτοβολταϊκά κλπ, που έχουν μεγάλες επιδοτήσεις, αλλά έως εκεί. Όλοι επιδιώκουν να έχουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο ρευστό για να αντιμετωπίσουν δυσκολίες.

Πού σημειώνονται οι περισσότερες απολύσεις;

Στον κλάδο των εστιατορίων. Στο εμπόριο, που βρίσκεται στην αρχή του πολύ μεγάλου προβλήματος. Στην οικοδομή ασφαλώς, είναι ηλίου φαεινότερο τι συμβαίνει. Γενικώς, οι κλάδοι οι οποίοι δίνουν το κάτι παραπάνω, που δεν υπηρετούν τις ανελαστικές ανάγκες και δαπάνες του νοικοκυριού, υποφέρουν (δώρο κλπ).

Πώς εξηγείται το γεγονός ότι, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, οι ελληνικές επιχειρήσεις απασχολούν πολύ λίγα άτομα;

Δεν έχει αναπτυχθεί οριζόντια η επιχειρηματικότητα. Έχει ολιγοπωληθεί σε πολύ μεγάλους κλάδους και το κυριότερο: αυτή η επιχειρηματικότητα ανάγκης έχει δημιουργήσει πολλούς αυτοαπασχολούμενους και πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες εκτινάσσουν τους μέσους όρους προς τα πάνω. Το φαινόμενο παρατηρείται γενικώς στις χώρες του Νότου.

Κατά τα άλλα, πώς τοποθετείστε απέναντι στις διεργασίες αναφορικά με τις συμβάσεις εργασίας και τι βλέπετε να γίνεται τελικά;

Θεωρώ ότι η αφαίρεση της δυνατότητας μη επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων (να μην ισχύουν για εργοδότες εκτός εργοδοτικών οργανώσεων και για εργαζόμενους εκτός σωματείων) θα οδηγήσει γενικώς σε ζούγκλα, όπως και σε πολύ σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων. Θα αποδιοργανωθούν κυρίως οι εργοδοτικοί φορείς αλλά και το συνδικαλιστικό κίνημα των εργαζόμενων, το οποίο δεν θα βρίσκει απέναντί του κανέναν να κάτσει στο τραπέζι και να διαπραγματευτεί μία κλαδική σύμβαση, όταν ο καθένας από τους εργοδότες θα γνωρίζει ότι για να μπορεί να διαπραγματεύεται ελεύθερα τους μισθούς και τα ημερομίσθια θα πρέπει να μην ανήκει σε κάποιο σύλλογο.

Θεωρώ ότι αυτό είναι καταστροφή, διότι καταρχάς θα καταστρέψουμε τους θεσμούς (οι οποίοι μπορεί να μην κάνουν καλά τη δουλειά τους, αλλά δεν πρέπει να γκρεμιστούν για να υπάρχουν συνομιλητές και να αποφευχθούν καταστάσεις ζούγκλας πάνω στο σώζων εαυτόν σωθήτω). Η ελληνική οικονομία και η αγορά θα πρέπει να λειτουργούν με κανόνες και με μηχανισμούς διαπραγμάτευσης και συνεννόησης. Η επιχειρηματικότητα είναι μια συλλογική διεργασία, είναι συνεργασία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. Αυτό το πράγμα πρέπει να το διαφυλάξεις. Αν θέλεις να έχεις κοινωνική συνοχή και υγιή επιχειρηματικότητα με πρόοδο. Δεν μπορεί να κοιτάζει ο καθένας πώς θα τη φέρει στον άλλον. Δεν αναπτύσσονται έτσι οι επιχειρήσεις.