Άρθρο του Λάμπρου Σταυρόπουλου στο «Βήμα της Κυριακής»

Η δημοσίευση της επιστολής που συνόδευε μέρος του «φακέλου» της και η οποία συνιστούσε ένα δριμύ «κατηγορώ» κατά των σταλινικών μεθόδων στην άσκηση της κομματικής εξουσίας, προκάλεσε την (αναμενόμενη) αντίδραση του ΚΚΕ, το οποίο διά του εκπροσώπου του- και εκ των κεντρικών ιδεολογικών εκφραστών του Περισσού- κ. Μ. Μαΐλη απεφάνθη ότι «η Ελλη Παππά δεν έβγαλε σωστά συμπεράσματα από την πορεία του ΚΚΕ». Το «σήμα» που εξέπεμψε εμμέσως η ηγεσία του κόμματος προς κάθε κατεύθυνση- από τον Τύπο ως τους οικείους της- ήταν ότι όσα γράφονται και λέγονται, αλλά κυρίως όσα θα έλθουν στο φως της δημοσιότητας με την έκδοση του πλήρους περιεχομένου της «πολιτικής διαθήκης», έχουν στόχο «να πλήξουν το ΚΚΕ».

Μαρτυρίες και εμπάθειες

Η γραμμή άμυνας και ταυτόχρονα επίθεσης του Περισσού κινείται σε δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι ότι οι προσωπικές μαρτυρίες δεν αποτελούν ιστορικές πηγές «παρά μόνο στην περίπτωση που επιβεβαιώνονται από επίσημα ντοκουμέντα», εκτός αν υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες «που να συμπίπτουν». Με τον τρόπο αυτόν οι αρμόδιοι επιτελείς του ΚΚΕ αμφισβητούν- απορρίπτουν εκ προοιμίου όσα αναφέρονται στα δύο σημαντικά κείμενα της Παππά (το ένα για την υπόθεση Πλουμπίδη και το άλλο για «τα πρόσωπα και γεγονότα» που σφράγισαν την ίδια ως αγωνίστρια στο πλάι του ηρωικού μάρτυρα της κομμουνιστικής Αριστεράς Νίκου Μπελογιάννη).

Το δεύτερο είναι ότι οι βολές της κατά των κανόνων κομματικής καθοδήγησης και πρακτικής της τραυματικής εκείνης μετεμφυλιακής εποχής, που ακολούθησε την ήττα του ΚΚΕ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) στην αναμέτρηση του 1946-1949, θέτοντάς το σε καθεστώς παρανομίας, αλλά και οι κατηγορίες κατά συγκεκριμένων προσώπων του τότε ηγετικού κομματικού μηχανισμού, οι οποίοι αναμένεται να κατονομάζονται στα επίμαχα κείμενα, δεν συνιστούν μια αξιόπιστη εξαγωγή συμπερασμάτων και τεκμηρίων για όσα διημείφθησαν αλλά μια «εμπαθή» καταγραφή απόψεων και κατηγοριών, οι οποίες δεν λαμβάνουν υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες μέσα στις οποίες δρούσε το ΚΚΕ. «Η ταξική πάλη είναι πολύ σκληρή. Και πρέπει αυτό το χαρακτηριστικό της να το παίρνει κανείς πολύ σοβαρά υπόψη του, όταν κρίνει πρόσωπα και γεγονότα. Δεν μπορεί όμως κανείς να δεχτεί ότι των άλλων είναι καρύδια και βροντούν, ενώ τα δικά της είναι σύκα!» έγραφε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ.

«Παλιές ιστορίες»

Στον Περισσό, αν και κάθε συζήτηση η οποία αναμοχλεύει «παλιές ιστορίες» με μεγάλο ιστορικό και πολιτικό φορτίο οι οποίες σημάδεψαν την πορεία του κομμουνιστικού κινήματος, αναδεικνύοντας τραγικά λάθη και αντιφάσεις, δεν είναι ευπρόσδεκτη, ωστόσο δεν φαίνονται να φοβούνται τόσο τις όποιες αναφορές της Ελλης Παππά σε πρόσωπα και γεγονότα που, κατά την πεποίθησή της, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη σύλληψη του Νίκου Μπελογιάννη (Δεκέμβριος 1950), με συνέπεια να εξοντωθεί από το μισαλλόδοξο μετεμφυλιακό καθεστώς με τις ευλογίες του ξένου παράγοντα και παρά τη διεθνή κατακραυγή που είχε ξεσηκωθεί με στόχο την σωτηρία του. Επίσης δεν φαίνεται να φοβούνται ούτε τις αναφορές της στην αλληλένδετη υπόθεση Πλουμπίδη, ο οποίος εκτελέστηκε τον Αύγουστο του 1954 με το κομματικό στίγμα του «χαφιέ» εξαιτίας της απεγνωσμένης προσπάθειάς του να σώσει τη ζωή του Μπελογιάννη (με το γνωστό γράμμα του προς τις Αρχές με το οποίο αναλάμβανε όλη την πολιτική ευθύνη ως επικεφαλής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, δηλώνοντας παράλληλα πρόθυμος να παραδοθεί με αντάλλαγμα να μην εκτελεστεί ο «Ανθρωπος με το γαρίφαλο»).

Ολα αυτά διότι στον Περισσό θεωρούν ότι είναι λίγο- πολύ γνωστές στην καθοδήγηση του κόμματος οι αιτιάσεις της κατά συγκεκριμένων προσώπων που έπαιξαν μοιραίο ρόλο στην υπόθεση Μπελογιάννη, εξαιτίας παλαιότερων εμπιστευτικών εκθέσεων που είχε αποστείλει η ίδια προς την τότε κομματική ηγεσία κατονομάζοντάς τους, αλλά και των κατά καιρούς αφηγήσεών της. Μεταξύ αυτών που έχουν κατονομαστεί παλαιότερα από την Ελλη Παππά, σύμφωνα με έκθεση που φέρεται να είχε αποστείλει στο Πολιτικό Γραφείο, ήταν και ο Νίκος Ακριτίδης, αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, ο οποίος είχε μπει παράνομα στην Ελλάδα μαζί με τον ισόβαθμό του στην κομματική ιεραρχία Μπελογιάννη έχοντας την ίδια αποστολή: Την ανασυγκρότηση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, ο οποίος είχε δεχθεί πλήγματα από την Ασφάλεια με τη διείσδυση σε αυτόν χαφιέδων.

Καταγγελίες και πράκτορες

Παρόμοιες μομφές έχουν αποδοθεί και σε άλλους και όχι μόνον από τη σύντροφο του Νίκου Μπελογιάννη, που μένει να εξακριβωθεί τι και πώς μετά τη δημοσιοποίηση της «πολιτικής διαθήκης» της. «Οπως η Ελλη Παππά έκανε παρεμβάσεις στην καθοδήγηση του ΚΚΕ, πιστεύοντας ότι με αυτές θα βοηθήσει το κόμμα να αποφύγει αρνητικές συνέπειες, έτσι έκαναν και άλλοι κομμουνιστές σε συνθήκες μάλιστα παρανομίας και διωγμών όπου μπορούσε να υπάρχει και κακή πληροφόρηση» σημείωνε ο κ. Μαΐλης σε σχετικό άρθρο του υπό τον ενδεικτικό των κομματικών διαθέσεων τίτλο «Κρίμα, δεν έβγαλες συμπεράσματα…».

Εν όψει των αποκαλύψεων ο Περισσός κατέστησε προς κάθε ενδιαφερόμενο σαφή την τακτική που αναμένεται να ακολουθήσει όταν θα εκδοθούν τα κείμενά της, αποδίδοντάς της ότι «είχε καταγγείλει άλλους ως πράκτορες του εχθρού (για παράδειγμα τη Ρόζα Ιμβριώτη )» (σ.σ.: μορφή της Παιδαγωγικής και αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης) και ότι «αν το Πολιτικό Γραφείο υιοθετούσε τις καταγγελίες της, αρκετοί θα είχαν διαγραφεί με το στίγμα του πράκτορα». Με τον τρόπο αυτόν η ηγεσία του ΚΚΕ αφήνει να εννοηθεί ότι δεν πρόκειται να κάτσει με τα χέρια δεμένα όταν θα δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενο του «φακέλου» σε μια προσπάθεια να «αναχαιτίσει» το κύμα των αποκαλύψεων που θα γίνουν, εμφανίζοντας είτε αντικρουόμενες προς τις απόψεις της εκθέσεις που κατά καιρούς έφθαναν στην καθοδήγηση και υπάρχουν στο επτασφράγιστο αρχείο του ΚΚΕ, είτε τυχόν δικές της κατά διαφόρων άλλων προσώπων.

Οι πολιτικές προεκτάσεις και οι «εχθροί»

ΠΕΡΑΝ της «επικοινωνιακής» πλευράς της υπόθεσης, αυτό που φοβούνται κυρίως στο ΚΚΕ είναι οι πολιτικές προεκτάσεις που θα λάβει η δημοσιότητα της «διαθήκης». Γι΄ αυτό και ο Περισσός έσπευσε να κατατάξει όσα βλέπουν αυτόν τον καιρό το φως σε μια «αντι-ΚΚΕ εκστρατεία». Οι αναφορές της Παππά στη δημοσιευμένη επιστολή της κατά του σταλινισμού και την κομματική ανέλιξη σε αυτές τις συνθήκες προκάλεσαν την οργή των επιτελών του κόμματος. «Η Ελλη Παππά υπήρξε στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος της Επιτροπής Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας. Προφανώς εννοεί ότι δεν ισχύουν και για την ίδια όσα γράφει» ήταν ο αντιπερισπασμός του κ. Μαΐλη στην προσπάθειά του να «απαντήσει» σε όσα υπογράμμιζε η ίδια στην επιστολή της γράφοντας: «Δεν ήταν εύκολο να είσαι μέλος του ΚΚΕ στα χρόνια του σταλινισμού- εκτός κι αν επιδίωξή σου ήταν “να ανέβεις” στην κομματική ιεραρχία. Προϋποθέσεις αυτής της ανόδου ήταν, πρώτον, να έχεις αυτή τη φιλοδοξία, δεύτερον, να κλείνεις τα μάτια και τα αφτιά σε όσα στραβά ή απαράδεκτα ή και ύποπτα διαπίστωνες. Με άλλα λόγια, να συμπεριφέρεσαι σύμφωνα με το ιησουιτικό δόγμα που θύμισε ο Μαρξ, το perinde ac cadaver, αντιδράς όσο και όπως αντιδρά ένα πτώμα σε όσα έβλεπες αν δεν ήσουν εκ κατασκευής τυφλός». Το «αντεπιχείρημα» του Περισσού είναι ότι ναι μεν μπορεί να υπήρξαν και στελέχη «που έκλειναν τα μάτια σε (όσα) στραβά», αλλά «τελικά εκείνο που χαρακτηρίζει το ΚΚΕ είναι η ανιδιοτελής προσφορά». Και ως εκ τούτου όλα τα άλλα περιττεύουν…

Ακολουθεί το άρθρο του Μάκη Μαΐλη με τίτλο «Κρίμα, δεν έβγαλες συμπεράσματα…», το οποίο δημοσιεύθηκε στον Ριζοσπάστη την 6η Δεκεμβρίου.

Η Ελλη Παππά κατέθεσε στο Μουσείο Μπενάκη δύο πολυσέλιδα κείμενα, με την εντολή να δημοσιευτούν μετά το θάνατό της. Ετσι, δεν μπορεί τώρα να υπερασπίσει τα γραπτά της. Δική της η επιλογή, δική της και η ευθύνη.

Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές είχε δημοσιευτεί μόνο η επιστολή, την οποία κατέθεσε με το δεύτερο κείμενό της.

Διαβάζοντάς την, διαπιστώνεις ότι πρόκειται για κείμενο αταίριαστο με το αγωνιστικό ήθος που οφείλει να έχει κάθε αγωνιστής μέχρι το τέλος της ζωής του. Η ιστορία δεν απεικονίζεται με εμπαθείς αναφορές και ανακρίβειες.

Διαβάζοντας την επιστολή, αντιλαμβάνεσαι γιατί πανηγυρίζει ο αστικός Τύπος. Οχι, βεβαίως, επειδή σκοτίστηκαν για την ιστορική αλήθεια! Εκείνο που ενδιαφέρει την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, το ΒΗΜΑ, την ΑΥΓΗ και άλλες, είναι να αξιοποιούν ό,τι τις βολεύει για να χτυπήσουν το ΚΚΕ. Γι’ αυτό αντιμετωπίζουν ως ιστορική πηγή καθετί που έχει γράψει η Ελλη Παππά, και τη συγκεκριμένη επιστολή.

Καμιά προσωπική μαρτυρία δεν αποτελεί ιστορική πηγή, παρά μόνο στην περίπτωση που επιβεβαιώνεται από επίσημα ντοκουμέντα. Αν το τελευταίο δεν συμβαίνει, απαραίτητη προϋπόθεση, για να θεωρηθεί η μαρτυρία ιστορική πηγή, είναι να υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες που να συμπίπτουν με την προσωπική μαρτυρία. Προϋπόθεση είναι ακόμα, όλες μαζί να συναρτώνται με την ολόπλευρη και λεπτομερή ανάλυση της εξεταζόμενης περιόδου. Διαφορετικά, η αξιοπιστία της μαρτυρίας μένει να αποδειχθεί.

Ομως αυτά είναι… λεπτομέρειες για όσους έχουν μόνιμο μέλημα την επίθεση κατά του ΚΚΕ. Ετσι, με θριαμβευτικό ύφος η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ έγραψε (1/12/2009): «Νέα στοιχεία για Πλουμπίδη, Μπελογιάννη και Ζαχαριάδη. Η σύντροφος του Νίκου Μπελογιάννη άφησε στο Ιστορικό Αρχείο του Μπενάκη δύο “φακέλους”. Ο πρώτος με την “Υπόθεση Πλουμπίδη”, ο δεύτερος για τον σταλινισμό και την ελληνική Αριστερά. Στην ιεραρχία του ΚΚΕ “ανέβαιναν” οι τυφλοί και τα πτώματα»!!!

Δίπλα στα παραπάνω, η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ παραθέτει δηλώσεις του γιου Μπελογιάννη, ο οποίος αυτοκαθίσταται μάρτυρας για γεγονότα που δεν έζησε, αλλά τα άκουσε από τη μητέρα του! Αυτή κι αν είναι πρωτότυπη μαρτυρία…

Και τι λέει για τα κείμενα; Οτι «μιλάει ανοιχτά και με στοιχεία για τους πραγματικούς χαφιέδες του κομματικού μηχανισμού, που ήταν συνήθως υψηλόβαθμα στελέχη και άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά»! Και συνεχίζει: «Υπήρχαν δύο ειδών μυστικοί πράκτορες, οι κρυφοί συνεργάτες της Δεξιάς και τα κομματόσκυλα που εκτελούσαν τις σταλινικές εντολές»!! Για να καταλήξει: «Η δημοσιοποίηση των μαρτυριών της Ελλης Παππά θα αναστατώσει μόνο το “ανεξάρτητο” κρατίδιο του Περισσού»!

Λες κι ακούς «επιχειρήματα» του Θ. Πάγκαλου, του Θ. Παπακωνσταντίνου και του Γ. Καρατζαφέρη, που η εφημερίδα του έγραψε «για τους πράκτορες στο ΚΚΕ»! «Επιχειρήματα» εναρμονισμένα με την επίθεση κατά του ΚΚΕ, επειδή δεν ενσωματώνεται στο σύστημα, παρά τις …φιλότιμες προσπάθειες που πολλοί καταβάλλουν. Ας έρθουμε όμως στην επιστολή.

Γράφει η Ελλη Παππά: «Δεν ήταν εύκολο να είσαι μέλος του ΚΚΕ στα χρόνια του σταλινισμού – εκτός κι αν επιδίωξή σου ήταν “να ανέβεις” στην κομματική ιεραρχία. Προϋποθέσεις αυτής της ανόδου ήταν, πρώτον, να έχεις αυτή τη φιλοδοξία, δεύτερον, να κλείνεις τα μάτια και τα αυτιά σε όσα στραβά ή απαράδεκτα ή και ύποπτα διαπίστωνες. Με άλλα λόγια, να συμπεριφέρεσαι σύμφωνα με το ιησουιτικό δόγμα (…) και όπως αντιδρά ένα πτώμα σε όσα έβλεπες αν δεν ήσουν εκ κατασκευής τυφλός.

(…) Κάθε φορά που διαπίστωνα κάτι στραβό κι ανάποδο βρισκόμουν σε σύγκρουση με το γενικότερο πνεύμα του Κόμματος, με αυτό που συνοπτικά άκουγε στο γενικότατο όρο “κομματικότητα”»!

Η Ελλη Παππά υπήρξε στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος της Επιτροπής Πόλης της ΚΟΑ. Προφανώς, εννοεί ότι δεν ισχύουν και για την ίδια όσα γράφει παραπάνω.

Ο Μπελογιάννης και ο Πλουμπίδης ήταν ανώτατα στελέχη. Εννοεί ότι είχαν ως «επιδίωξη την άνοδο στην κομματική ιεραρχία» και ότι για να την επιτύχουν «έκλειναν τα μάτια και τα αυτιά σε όσα στραβά και απαράδεκτα ή και ύποπτα διαπίστωναν»; Οτι συμπεριφέρονταν «σύμφωνα με το ιησουιτικό δόγμα, αντιδρώντας όπως αντιδρά ένα πτώμα και ότι ήσαν εκ κατασκευής τυφλοί»;

Προφανώς δεν τα εννοεί ούτε γι’ αυτούς. Τότε; Από άλλη «κοιλιά» βγήκαν αυτοί, όχι του ΚΚΕ; Ακόμα: Τα δεκάδες μέλη της ΚΕ και του ΠΓ, που έχυσαν το αίμα τους, ήταν εκ …κατασκευής (!) τυφλοί;

Από το 1941 μέχρι τα μέσα του 1950, η ΚΕ του ΚΚΕ απαρτίστηκε συνολικά από 74 στελέχη. Από αυτούς τους συντρόφους, οι 23 εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς και από τις ελληνικές κυβερνήσεις ή σκοτώθηκαν στον εμφύλιο ή δολοφονήθηκαν:

Αναστασιάδης Στέργιος, Αραμπατζής Νίκος, Βασιλειάδης Αρίστος, Γαμβέτας Κώστας, Γκιουζέλης Στέφανος, Δημητρίου Γιώργης, Ερυθριάδης Γιώργης, Ζαγουρτζής Νίκος, Ζέβγος Γιάννης, Καββαδίας Βαγγέλης, Καλοδίκης Σπύρος, Κιαπές Ηλίας, Κτιστάκης Βαγγέλης, Λαζαρίδης Κώστας, Μαρκεζίνης Βασίλης, Μουζενίδης Αδάμ, Μπελογιάννης Νίκος, Παπαρήγας Μήτσος, Πλουμπίδης Νίκος, Τιμογιαννάκης Παναγιώτης (συνωνυμία με τον Π. Τιμογιαννάκη, ο οποίος πέθανε πολύ αργότερα), Τσιτήλος Γιώργης, Φαρμάκης Κώστας, Χατζήμαλης Κώστας.

Από τα υπόλοιπα 51 στελέχη, ένας μεγάλος αριθμός καταδικάστηκαν σε θάνατο, οι θανατικές ποινές δεν εκτελέστηκαν, όμως έμειναν στις φυλακές 10 – 15 χρόνια, όπως και η Ελλη Παππά.

Επιπλέον, με εξαίρεση τους Δ. Γληνό και Γ. Σιάντο, που πέθαναν από φυσικά αίτια (1943 και 1947, αντιστοίχως), πολλοί από τους παραπάνω 51 πέρασαν σχεδόν απ’ όλες τις φυλακές και τις εξορίες και πριν από τον πόλεμο. Τον Νίκο Ζαχαριάδη έκλεισαν στα κάτεργα του Μεταξά επί 5 χρόνια.

Αυτά είναι ελάχιστα από τις περγαμηνές και τα ολοκαυτώματα του ΚΚΕ. Και έγιναν όλοι τους ολοκαύτωμα «χωρίς ανταλλάγματα και εξαργυρώσεις», όπως η ίδια γράφει για τον εαυτό της.

Υπήρξαν άραγε και στελέχη, τότε και αργότερα, που μπορεί να έκλειναν τα μάτια σε στραβά; Ασφαλώς υπήρξαν. Στελέχη με μικροαστική ψυχολογία, απ’ αυτή που διαχέεται μπόλικη στην κοινωνία μας και βρωμίζει το ατόφιο εργατικό στοιχείο, καθώς και άνθρωποι αντιφατικοί. Ομως, τελικά, εκείνο που χαρακτηρίζει το ΚΚΕ είναι η ανιδιοτελής προσφορά.

Επομένως, πράγματι δεν ήταν εύκολο να είναι κανείς μέλος του ΚΚΕ (όπως δεν είναι και σήμερα), όχι όμως εξαιτίας αυτών που γράφει η Ελλη Παππά.

Προκύπτει, επίσης, ότι η έννοια της κομματικότητας, την οποία η ίδια λοιδορεί, δεν έχει μόνο πολύ βαθύ περιεχόμενο, αλλά και ότι εκπληρώνεται μέχρι και τη στιγμή που ο κομμουνιστής θα αφήσει τη ζωή. Αρα η κομματικότητα είναι πολύ συγκεκριμένη και όχι «γενικότατος όρος».

Στην ίδια επιστολή, η Ελλη Παππά συνεχίζει:

«Οσο ωριμάζεις, αρχίζεις να πιστεύεις πως η παρέμβασή σου για πράγματα και καταστάσεις που γνωρίζεις καλά – και από πρώτο χέρι – μπορούν να βοηθήσουν το Κόμμα να αποφύγει τις κακές – έως και ολέθριες – συνέπειες που μπορεί να έχει η κακή του πληροφόρηση, πράγμα όχι σπάνιο και μάλιστα σε συνθήκες παρανομίας και διωγμών». «Εκεί αρχίζει η σύγκρουση που εσύ, μέσα στην καλή σου πίστη και στο ότι ενέργησες στα πλαίσια του καταστατικού, δεν μπορούσες να προβλέψεις. Από κει και πέρα αντιμετωπίζεις ποινές, αντιπαλότητες, εχθρότητες, ακόμη και εμπάθειες και μίση…».

Η ταξική πάλη είναι πολύ σκληρή. Και πρέπει αυτό το χαρακτηριστικό της να το παίρνει κανείς πολύ σοβαρά υπόψη του, όταν κρίνει πρόσωπα και γεγονότα. Δεν μπορεί όμως κανείς να δεχτεί ότι των άλλων είναι καρύδια και βροντούν, ενώ τα δικά της είναι σύκα!

Οπως η Ελλη Παππά έκανε παρεμβάσεις στην καθοδήγηση του ΚΚΕ, πιστεύοντας ότι με αυτές θα βοηθήσει το Κόμμα να αποφύγει αρνητικές συνέπειες, έτσι έκαναν και άλλοι κομμουνιστές, πιστεύοντας ότι θα βοηθήσουν το Κόμμα. Σε συνθήκες μάλιστα παρανομίας και διωγμών που μπορούσε να υπάρχει και κακή πληροφόρηση, όπως η ίδια αναγνωρίζει. Οταν άλλοι έκαναν καταγγελίες, ήταν «σταλινικοί», ύποπτοι, αριβίστες! Οταν όμως κατάγγελλε εκείνη, όλα ήταν μέλι γάλα!…

Βεβαίως υπήρξαν (κακώς) παρεμβάσεις σε βάρος του Ν. Πλουμπίδη, αλλά και η Ελλη Παππά είχε καταγγείλει άλλους ως πράκτορες του εχθρού (για παράδειγμα, την Ρόζα Ιμβριώτη)! Αν το ΠΓ υιοθετούσε τις καταγγελίες της, αρκετοί θα είχαν διαγραφτεί με το στίγμα του πράκτορα!

Η Ελλη Παππά δεν έβγαλε σωστά συμπεράσματα από την πορεία του ΚΚΕ. Εβγαλε τα εντελώς αντίθετα από εκείνα που βγαίνουν, αν μελετηθεί διαχρονικά από ταξική εργατική σκοπιά η στρατηγική και η λειτουργία του ΚΚΕ μέχρι σήμερα. Αυτά τα λίγα για την ώρα.