Στα τέλη του 19ου αιώνα καταγράφεται ο πρώτος θάνατος δημοσιογράφου κατά την άσκηση του επαγγέλματος. Έκτοτε πολλοί τον ακολούθησαν, για να φτάσουν περίπου τους 100 ετησίως. Ανάμεσά τους βρίσκονται «άνθρωποι που δεν κρατούσαν όπλα αλλά κάμερες στον πόλεμο του Ιράκ» ή άλλοι που «έχασαν τη ζωή τους σε συνθήκες ειρήνης επειδή κυνηγούσαν την αλήθεια». Η ανάρτηση δανείζεται τον τίτλο από ημερίδα του Διεθνούς Ινστιτούτου για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων, στην Αθήνα.

Ads

Στην εκδήλωση, οι ομιλητές επισήμαναν την απουσία εκπαίδευσης των δημοσιογράφων, φωτορεπόρτερ και εικονοληπτών οι οποίοι εργάζονται υπό επίκινδυνες συνθήκες μέσα και έξω από την Ελλάδα. «Το θέμα της ασφάλειας των δημοσιογράφων αποτελεί ανέκδοτο για τα ελληνικά δεδομένα», έλεγε χαρακτηριστικά ο φωτορεπόρτερ διεθνούς φήμης, Γιάννης Μπεχράκης.

Στην εισήγησή του, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα ΜΜΕ, Τηλέμαχος Χυτήρης, μετέφερε απόσπασμα από διακήρυξη την οποία υπέγραψαν 600 Ρώσοι δημοσιογράφοι, με αφορμή τις πρόσφατες δολοφονικές απόπειρες εναντίον συναδέλφων τους: «Το δικαίωμα ενός δημοσιογράφου να ασκεί το επάγγελμά του χωρίς να φοβάται, είναι το δικαίωμα της κοινωνίας να μιλά και να ακούγεται».

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «και στην Ελλάδα σημειώνονται ανάλογα κρούσματα, κατά καιρούς σε διαδηλώσεις, από ‘αγανακτισμένους’ πολίτες». Παρέλειψε, όμως, να αναφέρει ότι φυσικοί αυτουργοί ανάλογων κρουσμάτων ενίοτε είναι και αστυνομικοί. Όπως και ότι συχνά, ηθικοί αυτουργοί είναι οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ. Θα άνοιγε, βεβαίως, μία μεγάλη συζήτηση.

Αρχισυντάκτης στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, ο David Schlesinger, υπογράμμισε ότι πολύ συχνά ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα Μέσα Ενημέρωσης και η πίεση την οποία δέχεται ο ρεπόρτερ θέτουν τον ίδιο σε κίνδυνο, τονίζοντας ότι εκείνοι που εργάζονται στην «πρώτη γραμμή» οφείλουν (να ξέρουν) να προσέχουν τον εαυτό τους.

Την ανάγκη ανάληψης «υπολογισμένου ρίσκου» από ένα ρεπόρτερ που καλύπτει μάχες, επισήμανε ο πολεμικός ανταποκριτής, Νικόλας Βαφειάδης. Στην «αντίληψη του να ξέρεις κάθε φορά που ακριβώς πηγαίνεις» εστίασε ο Γιάννης Μπεχράκης.

Το 2009, οι Φιλιππίνες, το Μεξικό, η Σομαλία και η Ρωσία ήταν οι πιο επικίνδυνες χώρες για την άσκηση δημοσιογραφίας. Οι περισσότεροι θάνατοι σημειώθηκαν κατά τη διερεύνηση υποθέσεων που αφορούσαν στο οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά.

Ο συνολικός απολογισμός του 2009 (132 νεκροί), ο οποίος διογκώθηκε ύστερα από το θάνατο 31 δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια μαζικής σφαγής 57 ανθρώπων με πολιτικά κίνητρα στις νότιες Φιλιππίνες το Νοέμβριο, είναι επαχθέστερος κατά 22 νεκρούς σε σχέση με τα νούμερα του 2008.

Οι 5 νεκροί δημοσιογράφοι στο Ιράκ, πέρυσι, αποτελούν μακράν τον μικρότερο αριθμό ο οποίος σημειώθηκε στη χώρα από την αμερικανική εισβολή, το 2003.