Τα συντάγματα δεν είναι νομικά κείμενα σαν τ’ άλλα. Είναι πολύ σοβαρά για να τα αφήνουμε στους συνταγματολόγους. Τα συντάγματα αποτυπώνουν κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές ανατροπές κι εμπεδώνουν τις νέες κυρίαρχες δυνάμεις -και την θεσμική τους επικράτηση. Σηματοδοτούν ρήξεις κι επικυρώνουν καθεστώτα.
 

Ads

Αλλά στην Ελλάδα το κυρίαρχο μεταπολιτευτικό καθεστώς χρεοκόπησε. Στην κυριολεξία. Ήταν ένα σύστημα που ανέδειξε ως κύριες πλουτοπαραγωγικές δραστηριότητες τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή, τη μαφιακή οικονομία και την αργομισθία. Τα αδήλωτα εισοδήματα συνέθλιψαν τα δηλωμένα. Η παραγωγική οικονομία θάφτηκε, η ατομική κατανάλωση αποθεώθηκε. Τα έσοδα του κράτους βούλιαξαν, τα δημόσια αγαθά ατρόφησαν. Τα δημοσιονομικά αδιέξοδα αποτυπώνουν τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές ισορροπίες της μεταπολίτευσης. Η χρεοκοπία ήταν η λογική τους κατάληξη. Αν παραμείνουν εν ισχύ -ἐστω με τα αναπόφευκτα πια «μερεμέτια»- μας περιμένουν ακόμα χειρότερα και ανεπίστρεπτες εθνικές ήττες, ιδίως στα μέτωπα της δημογραφίαςκαι του περιβάλλοντος.
 
Αυτό το σύστημα δεν διορθώνεται. Ανατρέπεται. Αλλά αν έχουμε ανατροπή χωρίς ομαλότητα, θα επικρατήσει η αντι-μεταπολίτευση: μια εξέλιξη που θα βάζει αρνητικό πρόσημο σε ό,τι η μεταπολίτευση έκρινε θετικά. Συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας, των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, του ευρωπαϊκού προσανατολισμού. Εμείς όμως θέλουμε «νέα μεταπολίτευση». Χρειαζόμαστε ανατροπή με ομαλότητα. Το πρόγραμμά μας περιλαμβάνεται σε έξι λέξεις:

  • Δύο αφορούν το οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό μας πρόταγμα –και τον τρόπο εξόδου από την τρέχουσα κρίση: ευρωπαϊκός φεντεραλισμός.

  • Δύο αναφέρονται στην αποκατάσταση του αισθήματος δικαιοσύνης που απαιτεί κάθε νέα αρχή και το ξερίζωμα των πυλώνων του ancien régime (των κομμάτων που χρωστάνε 250 εκατομμύρια ευρώ αλλά συνεχίζουν να λειτουργούν, των τηλεοπτικών κυρίως ΜΜΕ που έχουν καταλάβει τις δημόσιες συχνότητες για να προωθούν τα συμφέροντα των καρτέλ και την μαφιοκρατία κ.λπ): ελληνική Νυρεμβέργη.

    Ads

  • Οι δύο τελευταίες αφορούν την έκτακτη θεσμική λύση που αντιστοιχεί στην συγκεκριμένη έκτακτη περίσταση: συντακτική συνέλευση.

Είναι αλήθεια πως πρόκειται για κάτι σπάνιο: στην Ελλάδα, έχουμε να δούμε συντακτική συνέλευση από το 1924. Αλλά είναι κάτι απολύτως εφικτό: στην Ισλανδία το έκαναν το 2010-2011. Το βασικό είναι να συνειδητοποιήσουμε πως εδώ χρεοκόπησε μια ολόκληρη ιστορική περίοδος, μαζί με τις κοινωνικές, ιδεολογικές, πολιτικές, οικονομικές, ισορροπίες της. Μια ολόκληρη τάξη πραγμάτων (που ξεκίνησε το 1981, το 1974, το 1952, το 1922, το 1909 γιατί όχι το 1832, αδιάφορο) δεν μπορεί πια να αναπαραχθεί. Η αποτύπωση αυτού του γεγονότος στο θεσμικό επίπεδο, με τον πιο έντονο μάλιστα τρόπο (την συντακτική συνέλευση), εγγυάται την ευρύτητα των αλλαγών -και θα διευκολύνει την λαϊκή και πολιτική κινητικότητα που αυτές χρειάζονται.
 
Χρειαζόμαστε ένα σύνταγμα που να είναι λιτό, που να μπορούμε -και να θέλουμε- να το διδάξουμε, που να έχει προκύψει από μια μεγάλη εθνική-λαϊκή διαβούλευση, που να αντέχει το βάρος ενός «συνταγματικού πατριωτισμού».
 
Χρειαζόμαστε:

  • Πλήρη διαχωρισμό των εξουσιών (ξεχωριστή εκλογική διαδικασία για εκλογή κοινοβουλίου και για την εκλογή του αιρετού επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, αλλαγή τρόπου εκλογής δικαστικής εξουσίας, ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργικού και βουλευτικού αξιώματος).

  • Ανακατάληψη του δημοσίου χώρου των ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων και ΜΜΕ που να λειτουργούν ως φορείς ειδησεογραφίας, ελέγχου της εξουσίας, ψυχαγωγίας και μόρφωσης, και όχι ως δελτία τύπου εμπεδωμένων συμφερόντων.

  • Πλήρη εξίσωση όλων των προσώπων και όλων των χώρων εμπρός στον νόμο, χωρίς εξαιρέσεις και ειδικά προνόμια.

  • Προτεραιότητα στην προστασία του περιβάλλοντος, τα παιδιά και τα δημόσια αγαθά.

  • Κατάργηση της παραγραφής των κακουργημάτων, ιδιαίτερα εκείνων που τελούν ή τέλεσαν αξιωματούχοι της εκτελεστικής, της νομοθετικής ή της δικαστικής εξουσίας.

Χρειαζόμαστε -πείτε το αργά- συντακτική συνέλευση!

Πηγή: metarithmisi.gr – Ο Νίκος Ράπτης είναι διαχειριστής της ppol.gr