Οι συντονισμένες και με επιστημονικές προδιαγραφές κινήσεις που γίνονται από το ΚΚΕ το τελευταίο διάστημα για να φωτιστούν πλευρές της πολυτάραχης πορείας του θα είχαν περιορισμένο ενδιαφέρον και θα αφορούσαν μόνο τα μέλη, τους φίλους του και τους μελετητές, αν περιορίζονταν στην ακαδημαϊκή διάσταση του θέματος.

Ads

Εχουν ασφαλώς την αξία τους, τόσο η επιχείρηση πλήρους αποκατάστασης του Ν. Ζαχαριάδη, της πιο αμφιλεγόμενης ή της πιο εμβληματικής, σύμφωνα με την άποψη αρκετών, προσωπικότητας του εγχώριου κομμουνισμού, όσο και η προσπάθεια να ενταχθούν αρμονικά στο κομματικό σύμπαν και ο θύτης (Ζαχαριάδης), και τα θύματά του (Βελουχιώτης, Σιάντος, Πλουμπίδης, Καραγιώργης).

Θα προκαλέσει σίγουρα συζητήσεις σ’ έναν μυημένο κύκλο ανθρώπων η διαφαινόμενη απόφαση να δικαιωθεί μεν πολιτικά ο Αρης επειδή διαφώνησε (σωστά κατά την ανάλυση του κόμματος) με τη συμφωνία της Βάρκιζας, όχι όμως και κομματικά. Κι αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί γιατί ο «αρχηγός των ατάκτων» εξέφρασε δημοσίως την αντίθεσή του και επιδίωξε να την επιβάλει στην πράξη. Επιδοκιμασία της στάσης του (κατάφωρη παραβίαση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού) θα αποτελούσε ευθεία αμφισβήτηση της γενέθλιας και διαχρονικής αρχής του ΚΚΕ «σωστό ή λάθος πάνω απ’ όλα το κόμμα».

Ωστόσο, είναι φανερό ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μια απόπειρα εκκαθάρισης των εκκρεμοτήτων γύρω από πρόσωπα και κορυφαίες επιλογές του παρελθόντος που δίχασαν μέχρι διασπάσεως την αριστερά. Προφανώς επιχειρείται το αποκαθαρμένο παρελθόν να γίνει το όχημα για το παρόν και ο οδηγός για το μέλλον. Με την έννοια της διδαχής , η οποία θα αποτρέψει μια νέα διολίσθηση σε αστοχίες σαν κι αυτές που καταδίκασαν το κίνημα σε ήττες το 1944 και το 1949.

Δεν είναι μόνο η επιμελής προσπάθεια να αναστηλωθεί ο Στάλιν που συνηγορεί υπέρ της παραπάνω εκτίμησης. Μια σειρά ενεργειών, η δημόσια ρητορική των στελεχών, το πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα που αποτυπώνεται στην αρθρογραφία και τη σχολιογραφία των κομματικών εντύπων έρχονται να την ενισχύσουν. Για παράδειγμα: Η περιγραφή του εμφυλίου ως «της κορυφαίας στιγμής του εργατικού επαναστατικού κινήματος στην Ελλάδα» («Ριζοσπάστης» 10/5/2011). Οι απαξιωτικές αναφορές στο αστικό Σύνταγμα και η μεθοδική σχετικοποίηση των κοινοβουλευτικών διαδικασιών και των εκλογών ως μορφών πάλης για την πολιτική αλλαγή. Οι συνεχείς προτροπές για μαζική ανυπακοή. Τα επίμονα προσκλητήρια στους εργαζόμενους να συνταχθούν με το κόμμα προκειμένου να τεθεί ζήτημα ανατροπής στο επίπεδο της εξουσίας. Και τέλος η πρόβλεψη ότι δεν είναι μακριά η ώρα της μεγάλης σύγκρουσης. Ενδεικτικά, η Αλέκα Παπαρήγα μιλώντας την Τρίτη σε σπουδαστές σημείωσε ότι «αυτοί (σ.σ.: οι αντίπαλοι) πρέπει να είναι αδύναμοι και το λαϊκό κίνημα πρέπει να δυναμώνει. Θα φτάσει και κάποια στιγμή που θα υπάρχει και μια σχετική ισορροπία για την τελική αναμέτρηση ανάμεσά μας».

Με βάση τα προεκτεθέντα μπορούμε να καταλήξουμε σε ορισμένες ερμηνείες: 1) Η ηγεσία του ΚΚΕ πιστεύει ότι βρισκόμαστε σε προεπαναστατική περίοδο και συνεπώς το καθήκον του κόμματος είναι να προετοιμαστεί για να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία που σύντομα θα του παρουσιαστεί. Ανάλογη συζήτηση διεξαγόταν στο εσωτερικό του κόμματος το 1929, όταν και τότε είχε σχηματιστεί η βεβαιότητα πως ο καπιταλισμός κατέρρεε. 2) Η κλιμάκωση της επαναστατικής ρητορικής έχει περισσότερο εσωτερική στόχευση και η πρόθεση είναι να λειτουργήσει ως μέσο ενίσχυσης της ιδεολογικής καθαρότητας και της οργανωτικής συμπάγειας. 3) Πρέπει να αποδοθεί στην προσπάθεια της ηγεσίας ν’ απαντήσει στους επικριτές της ότι δεν έχει στρατηγική πρόταση και ότι εξαντλείται στην καταγγελία και τις διαμαρτυρίες. 4) Το ΚΚΕ είναι υποχρεωμένο να «καλλιεργεί τον μύθο της επικείμενης επανάστασης» (Μ. Αναγνωστάκης), γιατί αυτή είναι η αποστολή του. Το έκανε ακόμη και σε συνθήκες βαριάς ήττας (μετά τον εμφύλιο), κόντρα στην κοινή λογική (το όπλο παρά πόδα), πόσω μάλλον σήμερα που υπάρχει μια πρωτοφανής κρίση και οι φορείς του αστισμού δυσκολεύονται να οργανώσουν τους μηχανισμούς χειραγώγησης.

Αν δεχθούμε ότι ισχύει η πρώτη εκδοχή, ότι δηλαδή, κατά το ΚΚΕ, βρισκόμαστε στη φάση που «οι από πάνω δεν μπορούν να κυβερνήσουν και οι από κάτω δεν θέλουν να κυβερνηθούν με τον τρόπο που γινόταν μέχρι τώρα», προκύπτει το ερώτημα: Με ποια πολιτική συμμαχιών θα πορευτεί το ΚΚΕ; Ποιες δυνάμεις έχουν τις προϋποθέσεις να συμμετάσχουν στο «αντικαπιταλιστικό μέτωπο» που θα θέσει θέμα εξουσίας;

Το ΚΚΕ είναι σαφές μόνο ως προς το ποιος δεν μπορεί: ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΝΑΡ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και οι άλλοι αριστεροί χώροι αποκλείονται, γιατί «αντικειμενικά προτείνουν σταθεροποίηση του καπιταλισμού στην Ελλάδα» («Ριζοσπάστης» 18/1/2011). Απομένει λοιπόν το νεφελώδες περί απεγκλωβισμού των λαϊκών μαζών από τη Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και τα οπορτουνιστικά κόμματα της λοιπής αριστεράς. Το σχήμα, όμως, εκτός από νεφελώδες είναι και πολύ στενό. Κι αυτό προδιαγράφει την τύχη του.

Του Τάσου Παππά από την Ελευθεροτυπία της 15/5/2011