Σε καιρούς οικονομικά χαλεπούς ακόμα και για πάλαι ποτέ μεγάλους και τρανούς η Τουρκία καμαρώνει ως η 17η οικονομία του κόσμου και φιλοδοξεί με τα 100α της γενέθλια το 2003 να ανελιχτεί στις πρώτες δέκα.

Ads

Σε καιρούς πολιτικής αναταραχής στη Μέση Ανατολή και μεγάλης συζήτησης και ανησυχίας για το αν θα πορευτεί προς τη δημοκρατία ή την ισλαμοκρατία, η Τουρκία προβάλλει ως μοντέλο και απόδειξη ότι δημοκρατία και Ισλάμ βεβαίως δεν αποκλείουν το ένα το άλλο.

Πολλά τριγύρω αλλάζουνε… μα πολλά τα ίδια μένουν, υποστηρίζει όμως μεγάλη μερίδα δημοσιογράφων και ακαδημαϊκών της χώρας.

Στοιχεία του γραφείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων της χώρας, που επικαλείται ο τουρκικός Τύπος, δείχνουν τέσσερα εκατομμύρια πολίτες να λαμβάνουν δημόσιο βοήθημα για την επιβίωση αυτών και των εξαρτώμενων τους: Δηλαδή κάπου 16 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια για να ζήσουν. Και αυτό γιατί όπως υποστηρίζουν Τούρκοι εμπειρογνώμονες και ακαδημαϊκοί, η οικονομική ανάπτυξη δεν συνοδεύεται και από ανάπτυξη των κοινωνικών δομών.

Και ενώ οι νέοι ηγέτες της Τουρκίας με αφοσίωση, που λίγοι αμφισβητούν, εργάζονται για να εμπεδώσουν το «δημοκρατικό-μουσουλμανικό» πρόσωπο της χώρας τους σε αντίθεση με το «δημοκρατικό-στρατιωτικό» της μόλις προηγούμενης εποχής, δεν διστάζουν να υιοθετούν τις πρακτικές των προκατόχων τους ενάντια στους προκατόχους αλλά και τους επικριτές τους.

Ενδεικτικός ο τίτλος πρόσφατου άρθρου της Μπαρτσίν Γινάντς, βοηθού αρχισυντάκτριας της Hürriyet Daily News: «Ποιος τολμά να υποβάλει ερώτηση στον Πρωθυπουργό Ερντογάν»! Όπως η αρθρογράφος υποστηρίζει μια ενοχλητική ερώτηση έχει συνήθως ως απάντηση την εξής ερώτηση: «Πού εργάζεστε;»! Και η συνέχεια, σύμφωνα με την αρθρογράφο, είναι ένα τηλεφώνημα στον εκδότη σου και ίσως η μετάθεση ή απόλυσή σου.

Είναι όμως και οι περιπτώσεις που οι απολύσεις δεν θεωρούνται ικανοποιητικές. Τότε σειρά παίρνουν οι συλλήψεις ή ακόμα και η διαγραφή κειμένων από τον ίδιο τον υπολογιστή πριν εκδοθούν! Όπως στην περίπτωση του ανέκδοτου βιβλίου του Αχμέτ Σικ, «Ο στρατός του Ιμάμη».

Βραχύβια η μνήμη του Ταγίπ Ερντογάν, που το 1998 είχε ο ίδιος πέσει θύμα των τουρκικών νόμων που δήθεν προστατεύουν το κράτος. Τότε φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες όταν απήγγειλε για μιναρέδες που ήταν οι λόγχες των πιστών στρατιωτών, φράση που θεωρήθηκε απειλή για κεμαλικό κράτος. Τώρα επικίνδυνη για το «ερντογανικό» κράτος θεωρείται η αναφορά «στον στρατό του ιμάμη».

Το ελπιδοφόρο για την Τουρκία δεν είναι ούτε οι γρήγοροι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης… την οποία ούτως ή άλλως λίγοι απολαμβάνουν, ούτε η αυξανόμενη επιρροή της περιφερειακά ή και παγκοσμίως, όπως δηλώνει ότι επιδιώκει. Η ελπίδα της Τουρκίας είναι εκείνοι οι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί της που επιμένουν παρά τις πραγματικές (και όχι εικονικές όπως αλλού) δυσκολίες να συλλογιόντε ελεύθερα και επομένως και σωστά κατά το Ρήγα Φεραίο. Να συλλογιόντε και να εκφράζονται μακριά από τις επιθυμίες της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, ως δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί και όχι ως φερέφωνα ή εκπρόσωποι τύπου κυβερνητικών ή αντιπολιτευόμενων κομμάτων.