Η Ευρώπη ήταν κάποτε για την πλειονότητα των πολιτών της συνώνυμο της προόδου και της κοινωνικής προστασίας. Επειτα ήρθε η χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση του χρέους, και όλα άλλαξαν. Πολυάριθμες δημοσκοπήσεις θέλουν πλέον την Ευρώπη, αυτό το άλλοτε πρωτοποριακό, ελπιδοφόρο πείραμα, να έχει γίνει στα μάτια των Ευρωπαίων συνώνυμο της λιτότητας. «Η Ευρώπη προκαλεί αγανάκτηση», ήταν χθες ο πρωτοσέλιδος τίτλος της γαλλικής «Liberation».

Ads

Το κίνημα των «Αγανακτισμένων» άρχισε από την Ισπανία, «μεταδόθηκε» στην Ελλάδα, απλώνεται σιγά σιγά σε διάφορες μορφές και με ποικίλους βαθμούς έντασης στη Βρετανία, την Ιταλία… Οποιος νόμιζε πως οι Indignados έκαναν τον κύκλο τους κι εξαφανίστηκαν, όσο ξαφνικά εμφανίστηκαν, πλανάται πλάνην οικτράν. Κάθε νέα ψηφοφορία στο ισπανικό Κοινοβούλιο, όπως αυτή με την οποία εγκρίθηκε οριστικά χθες η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 έτη, τους δίνει νέα ώθηση. Οποιος κοιτάξει λίγο προσεκτικότερα την Ιταλία βλέπει την αγανάκτηση να σιγοβράζει κάτω από την επιφάνεια. Ακόμα και οι παραδοσιακά φλεγματικοί Βρετανοί ανακαλύπτουν ξανά το πνεύμα της αμφισβήτησης.

Στην αρχή, το σύνθημά τους ήταν «Toma la plaza» -«Πάρε την πλατεία». Τώρα έχει γίνει «Toma los barrios» – «Πάρε τις γειτονιές». Μπορεί οι Indignados να αποχαιρέτισαν στις 13 Ιουνίου την Πουέρτα ντελ Σολ, το Κίνημα της 15ης του Μάη εντούτοις δεν χάθηκε όπως προέβλεπαν πολλοί μέσα στη χαύνωση του καλοκαιριού. Διασκορπίστηκε σε όλη τη Μαδρίτη, μετασχηματίστηκε σε 110 λαϊκές συνελεύσεις που δίνουν ραντεβού κάθε Σάββατο στις κεντρικές πλατείες των barrios και στις οποίες συμμετέχουν τόσο φοιτητές και άνεργοι όσο και συνταξιούχοι και οικογενειάρχες. Για το «μπιγκ μπανγκ της 15-Μ» έκανε λόγο η ισπανική εφημερίδα «El Pais». Το κίνημα έκανε μια μεγάλη έκρηξη και σκορπίστηκε σε κάθε γωνιά της πόλης και λίγο πολύ όλης της Ισπανίας, λαϊκές συνελεύσεις «Αγανακτισμένων» ανθίζουν σχεδόν σε όλες τις πόλεις της χώρας.

Το σενάριο που εκτυλίσσεται είναι παντού το ίδιο. Οι κάτοικοι μαζεύονται, συζητούν και ψηφίζουν δι’ ανατάσεως της χειρός τις ενέργειες διαμαρτυρίας που θα γίνουν. Καμιά φορά οι ενέργειες αυτές προσελκύουν μεγάλη δημοσιότητα. Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις, για παράδειγμα, για την παρεμπόδιση των κατασχέσεων κατοικιών: τη μέρα που έχει προγραμματιστεί να έρθουν οι δικαστικοί κλητήρες και να κατάσχουν το σπίτι κάποιου που αδυνατεί να πληρώσει το δάνειο, εκατοντάδες «Αγανακτισμένοι» αποκλείουν την πρόσβαση στο κτίριο. Οι παρεμβάσεις αυτές γνώρισαν τόσο μεγάλη επιτυχία στη Μαδρίτη, που πλέον τα ΜΑΤ πρέπει πρώτα να αποκλείσουν την επίμαχη γειτονιά και μετά να πλησιάσουν οι δικαστικοί κλητήρες. Αλλες φορές, οι διαμαρτυρίες και οι διεκδικήσεις έχουν πιο τοπικό, πιο εξατομικευμένο χαρακτήρα. Η λαϊκή συνέλευση της συνοικίας Καραμπαντσέλ, για παράδειγμα, οργανώνει κινητοποιήσεις για το κλείσιμο των κέντρων εγκλεισμού παράνομων μεταναστών. Στο Μόστολες, οργανώνονται κονσέρτα… κατσαρολικών σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τις εργαζόμενες στο πρόγραμμα κατ’ οίκον βοήθειας, που αμείβονται με λιγότερα από 700 ευρώ μηνιαίως. Στην κοινότητα Αλπεντρέτε, οι κάτοικοι διαδηλώνουν εναντίον της αύξησης μισθού του δημάρχου. Την ίδια ώρα, στη συνοικία Ούσερα, ταξιαρχίες «αγανακτισμένων» γυρνούν στους δρόμους και μαρκάρουν με σπρέι όλες τις λακκούβες στο οδόστρωμα, καταγγέλλοντας με τον πρωτότυπο αυτό τρόπο την αδράνεια των τοπικών αρχών.

Δεν φοβούνται όμως οι «Αγανακτισμένοι» μήπως, επιλέγοντας το τοπικό, χάσουν το γενικό και απομακρυνθούν από το πνεύμα της μεγάλης εξέγερσης της 15ης Μαΐου κόντρα σε ένα φαύλο πολιτικό και οικονομικό σύστημα; Οι ίδιοι δηλώνουν πεπεισμένοι πως απλώς δίνουν χώρο στα σχέδιά τους. «Δεν μπορούμε να περιορίσουμε μια τόσο ευρεία κινητοποίηση σε μία και μοναδική πλατεία. Ολα τα μεγάλα θέματα που τέθηκαν εξαρχής αντηχούν τώρα στις γειτονιές», λέει στη γαλλική «Liberation» ο Πάκο, μέλος της (κεντρικής) λαϊκής συνέλευσης της Μαδρίτης, που συνασπίζει τους εκπροσώπους των 110 τοπικών συνελεύσεων. «Είναι ένα οριζόντιο κίνημα που ενθαρρύνει τη συμμετοχή των πολιτών», προσυπογράφει έτερος «Αγανακτισμένος», ο Ραμόν.

Δημοσιεύθηκε στα Νέα, στις 22/07/2011.