Αυτόπτης μάρτυρας, Μ. Τσαμαλίκος, ΤΜΣ/ΑΠΘ

Ads

Συνάδελφοι, γράφω αυτό το μήνυμα συγκλονισμένος. Πριν λίγο επέστρεψα από το πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου, όπου μίλησε ο Γιώργος Παπανδρέου.
Είμαι συγκλονισμένος από την βιαιότητα των οπαδών του ΠαΣοΚ, την υποκρισία του προέδρου του και την παραπληροφόρηση των ελληνικών ΜΜΕ.

Όπως καταλαβαίνετε, το μήνυμα θα είναι πολιτικό, οπότε ισχύουν τα γνωστά. Όποιος δεν ενδιαφέρεται, ας προσπεράσει.

Την περασμένη Πέμπτη κυκλοφόρησε η είδηση ότι θα έρθει ο Παπανδρέου να μιλήσει με θέμα: Addressing the Financial Crisis. An Opportunity for Europe. Το Σάββατο το απόγευμα συναντήθηκαν οκτώ ελληνίδες (ή ελληνικής καταγωγής) φοιτήτριες, μέλη της παλιάς Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης Βερολίνου του 2008 (που θυμίζω δεν είχε καμία κομματική ταυτότητα ή συγκεκριμένο πολιτικό προσανατολισμό). Συζήτησαν για μορφές ενδεχόμενης δράσης – έκφρασης δυσαρέσκειας και κατέληξαν στα
εξής:
– να τυπώσουν φυλλάδιο, το οποίο θα αναλάμβαναν οι δύο να μοιράζουν έξω από τον χώρο του πανεπιστημίου
– να βγάλουν τρεις διαφορετικές αφίσες και να τις κολλήσουν στις εισόδους και τους διαδρόμους που οδηγούν στην αίθουσα
– να φτιάξουν τρία πανό και να τα σηκώσουν ανά δύο στην διάρκεια της ομιλίας. Σήμερα το πρωί συναντήθηκαν ξανά για τα πανό και τις τελευταίες λεπτομέρειες. Τα πανό έγραφαν (στα γερμανικά) τα εξής:
– Παπανδρέου: 20 χρόνια στην εξουσία. Αυτός που προκάλεσε την κρίση, τώρα θα μας σώσει απ’ αυτήν
– Η κρίση ως ευκαιρία (ήταν ο τίτλος της ομιλίας του): μείωση της φορολογίας κερδών από 24 σε 20% και κατάργηση των συμβάσεων
– Ανεργία νέων: Τυνισία 30% – Ελλάδα 30%. Η εξέγερση έρχεται

Εγώ ήμουν ενήμερος για όλα αυτά, όμως δεν συμμετείχα στις συναντήσεις. Πρόθεσή μας ήταν να μην εμπλακώ στην δράση τους, αλλά να προσπαθήσω να πάρω τον λόγο, αν στο τέλος ο Παπανδρέου δεχόταν ερωτήσεις. Φυσικά είχαμε την βεβαιότητα ότι θα δραστηριοποιηθούν κι άλλες ομάδες του
Βερολίνου.

Η αίθουσα γέμισε ασφυκτικά και λίγο πριν ξεκινήσει η εκδήλωση η
αστυνομία έκανε δειγματοληπτικούς ελέγχους σε τσάντες νέων που βρίσκονταν στο βάθος της αίθουσας. Όταν μπήκε ο Παπανδρέου, το μισό ακροατήριο χειροκροτούσε όρθιο. Δίπλα μου είχα κάτι γεροντάκια, έτοιμα να λιποθυμήσουν από την συγκίνηση που θα ακούσουν τον ηγέτη – κι ας μην καταλάβαιναν γρι αγγλικά.

Ο Παπανδρέου ξεκίνησε την ομιλία του μιλώντας για την Δημοκρατία – αυτό ήταν τελικά το βασικό θέμα της ομιλίας του και μάλιστα στην αρχή έκανε αναφορά στην χούντα, η οποία, όπως είπε, περιόρισε την δημοκρατία με την πρόφαση ότι έτσι την έσωζε (την δημοκρατία) από τον κίνδυνο του κομμουνισμού. Περίπου δέκα λεπτά μετά την έναρξη της ομιλίας του, κι ενώ έλεγε κάποιο από τα γνωστά ψεύδη για το πώς η κυβέρνησή του εμβαθύνει την έννοια της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, από το βάθος της αίθουσας ακούστηκε στα ελληνικά ένα “ψεύτη!” και αμέσως πετάχτηκε μια ομάδα 5-6 ατόμων (αγνώστων σε μας) που σήκωσε ένα πανό και άρχισε να φωνάζει συνθήματα. Η αντίδραση ήταν ακαριαία, Έλληνες μπράβοι έπεσαν πάνω στους “ταραξίες” και τους μπουζούριασαν. Εδώ
πρέπει να πω ότι δεν μου είναι ξεκάθαρη η ταυτότητα αυτών που αποκαλώ
μπράβους, υποθέτω ότι ήταν η φρουρά του Παπανδρέου. Όπως τους τραβούσαν λοιπόν έξω από την αίθουσα, ένας από αυτούς (γερμανός) φώναξε malaka και fuck you, γεγονός που πλήγωσε βαθύτατα τα γεροντάκια κι εξόργισε τα κομματόσκυλα του ΠαΣοΚ. Αυτοί που πολύ βίαια απομακρύνθηκαν από την αίθουσα χτύπησαν δυο-τρεις φορές δυνατά την πόρτα, φώναξαν απ’ έξω μερικά συνθήματα και σταμάτησαν. Μέσα σε 2-3 λεπτά η κατάσταση ηρέμησε πλήρως και η ομιλία συνεχίστηκε.

Περίπου δέκα λεπτά μετά, σηκώθηκαν τα κορίτσια της δικιάς μας ομάδας. Οι δυο πρώτες άνοιξαν το πανό τους και το κρατούσαν στην μέση της αίθουσας εντελώς σιωπηλές. Μόλις τους πήραν είδηση, μέλη του ΠαΣοΚ έπεσαν πάνω τους και τους τράβηξαν το πανό βίαια. Οι μπράβοι έσπευσαν πάλι και απωθούσαν τις κοπέλες, ενώ άλλες δύο προσπάθησαν να ανοίξουν το δικό τους πανό, χωρίς επιτυχία. Τα υπόλοιπα (κατά κανόνα γηραιά) μέλη του ΠαΣοΚ που βρίσκονταν στην αίθουσα εξοργίστηκαν με την ασέβεια των νέων στο πρόσωπο του ηγέτη (οι περισσότεροι είχαν σηκωθοί όρθιοι) και επιτέθηκαν λεκτικά στις τέσσερις φοιτήτριες, οι οποίες με την σειρά τους άρχισαν να φωνάζουν κι αυτές συνθήματα. Πάνω στην αναμπουμπούλα οι τελευταίες δύο κατάφεραν να ανοίξουν το δικό τους πανό, ενώ εγώ ασυναίσθητα διέσχισα απαρατήρητος την αίθουσα και βρέθηκα σε απόσταση δύο μέτρων από τον Παπανδρέου. Τον ρώτησα αν έτσι αντιλαμβάνεται την δημοκρατία κι αν εγκρίνει την βίαιη αντίδραση των μπράβων του (τότε δεν είχα ακόμα συνειδητοποιήσει ότι δρούσαν και απλά μέλη του κόμματος) απέναντι σε μια ειρηνική διαμαρτυρία. Ο Παπανδρέου με ρώτησε αν εκπροσωπώ τους διαμαρτυρόμενους, του απάντησα αρνητικά και σ’ αυτό το σημείο πρότεινε από το μικρόφωνο να βγει κάποιος εκπρόσωπος και να ανέβει στο πάνελ, όμως μέσα στην αίθουσα επικρατούσε τέτοιος πανικός που κανείς δεν μπορούσε να τον ακούσει. Κινήθηκα πάλι προς τα πίσω, να πω στα κορίτσια ότι ζητάει εκπρόσωπο και όταν επιστρέφαμε με μία από αυτές προς το βήμα, με ακινητοποίησε ένας μπράβος πιάνοντάς με από τους καρπούς (μου ήταν αδύνατο να κουνηθώ έστω κι ένα χιλιοστό), ενώ ΠαΣοΚοι μας έφραξαν τον δρόμο. Τους φώναζα ότι είναι η εκπρόσωπος που ζήτησε ο Παπανδρέου, του φώναζα κι εκείνου, αλλά με άκουγε χωρίς να αντιδρά. Τελικά ξανάρχισαν να μας σμπρώχνουν βίαια, με απείλησαν ότι θα μου πάρουν την φωτογραφική (όλη αυτήν την ώρα τους φωτογράφιζα) και ότι θα με δείρουν (!), εγώ γαντζώθηκα σε μια καρέκλα και την ώρα που πετούσαν τις κοπέλες έξω από την αίθουσα, ο Παπανδρέου ξανάρχισε την έκκληση για εκπρόσωπο.

Λίγα λεπτά μετά με πλησίασε μια κοπέλα από την διοργάνωση της
εκδήλωσης και με ρώτησε αν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους αυτών που έφυγαν. Απάντησα αρνητικά και της είπα ότι δεν έφυγαν, αλλά τους πέταξαν έξω. Της είπα να ανοίξει την πόρτα και να τους μιλήσει. Βγήκε πράγματι έξω και ξαναγύρισε λέγοντάς μου ότι οι άλλοι είχαν φύγει (στην πραγματικότητα η αστυνομία τους έβγαλε από το κτίριο). Μου ζήτησε να βγω έξω να μιλήσουμε και μου εγγυήθηκε ότι θα μπορέσω να ξαναμπώ.

Έξω από την αίθουσα με περίμενε ο κοσμήτορας της σχολής. Μου ζήτησε συγνώμη και τον ρώτησα ποιοι ήταν αυτοί που απομάκρυναν τους φοιητητές από τον χώρο του πανεπιστημίου. Μου απάντησε “η αστυνομία” και όταν του είπα ότι μιλούσαν ελληνικά, παραδέχτηκε ότι ήταν ελληνική αστυνομία, αλλά ότι στην αίθουσα βρίσκονταν και οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Με ρώτησε πολύ ευγενικά αν θα μπορούσα να μείνω μέχρι το τέλος και να πάρω τον λόγο, να θέσω μία ερώτηση στον Παπανδρέου και του εξήγησα ότι γι’ αυτόν τον λόγο βρέθηκα εκεί. Στην συνέχεια με συνόδευσαν στην θέση μου. Εν τω μεταξύ ο Παπανδρέου συνέχιζε να μιλάει για την Δημοκρατία κι εγώ να δέχομαι τις επιθέσεις των γύρω μου για την αναίδεια της γενιάς μας…

Το πιο σουρεαλιστικό στοιχείο της εκδήλωσής ήταν ότι μέχρι το τέλος στεκόντουσαν όρθιοι, στην μέση και το βάθος του διαδρόμου, δυο μπράβοι που επέβλεπαν την τήρηση της τάξης σε μια ομιλία με θέμα την δημοκρατία (βλ. λινκ στο τέλος).

Πράγματι ο κοσμήτορας, ο οποίος συντόνιζε τις ερωτήσεις, μου έδωσε τον λόγο κι έθεσα την εξής ερώτηση (συγχωρέστε τα αγγλικά μου): I’m afraid, that the question that I have prepared will sound silly. So allow me to ask the question and then add a sort comment. Government proceedings in Greece are becoming less and less democratic. You were elected one and a half year ago with a program completely different to what you apply, your members of the Parliament are not free to vote at will, Parliament itself does not need to approve Minister’s of Finance decisions, Justice cannot touch members of the ruling political parties. Is this your personal vision for the future of Europe? Well, you spoke too much about democracy today. It is obvious that your environment does not understand democracy in the same way. Do you approve this violent reaction to the non violent demonstrating students? Are you interested in listening to the voice of the new generation and the opposition, or all you want is the applause of your party members?

Απάντησε και στα δυο σκέλη. Στο δεύτερο είπε ότι η αντίδραση για την αντίδραση δεν βγάζει πουθενά και ότι θα ήθελε να καθίσουμε να συζητήσουμε. Κι αυτός, είπε, αν ήταν νέος, θα ήθελε να διαδηλώσει, αλλά αυτό δεν έχει νόημα. Να πάμε με τις ιδέες μας και τις προτάσεις μας, να συζητήσουμε [sic]. Για το πρώτο σκέλος είπε ότι η χώρα έφτασε εδώ που έφτασε επειδή δεν λειτουργούσε δημοκρατικά. Επειδή οι πολίτες δεν έλεγχαν τους πολιτικούς. Και κατέληξε – ναι, δεν κάνω πλάκα – ότι στο σημείο που βρέθηκε η χώρα ήταν απαραίτητο να κάνουμε ένα βήμα πίσω στην Δημοκρατία μας, για να την διαφυλάξουμε και να μπορέσουμε στο μέλλον να την εμβαθύνουμε. Κι έτσι, ο ανεκδιήγητος, κατάφερε να επιστρέψει εκεί απ’ όπου άρχισε: στον Παπαδόπουλο.

Τον λόγο πήραν συνολικά δώδεκα ακροατές, όλοι δημοσιογράφοι ξένων εντύπων, εκτός από έναν γερμανό φοιτητή και μια ελληνίδα ΠαΣοΚα, η οποία ρώτησε γιατί η κυβέρνηση επέλεξε τον δύσκολο δρόμο να περικόψει τα εισοδήματα των μισθωτών, αντί να φορολογήσει τις τράπεζες. Ο Παπανδρέου απάντησε ότι το κάνανε υπολογίζοντας τις συνέπειες που θα είχε κάθε κίνηση. Αν είχαν επιτεθεί στο κεφάλαιο, είπε, θα χάναμε για πάντα την αξιοπιστία μας στις αγορές, ενώ όλοι οι καταθέτες θα απέσυραν τα χρήματά τους από τις τράπεζες, οδηγώντας τες σε πτώχευση. Ομολόγησε δηλαδή ξετσίπωτα ότι η απόφαση να πλήξει τους μικρομεσαίους ήταν συνειδητή επιλογή.

Κανένας Έλληνας δημοσιογράφος (από τους πολλούς που συνόδευαν τον πρωθυπουργό, μεταξύ των οποίων και ο Χασαπόπουλος) δεν ενδιαφέρθηκε να μας μιλήσει, σε αντίθεση με ξένους συναδέλφους τους. Μας άκουσαν με προσοχή δημοσιογράφοι της Deutsche Welle, των London Financial Times και άλλων εντύπων. Η είδηση έπαιξε αμέσως στην Ελλάδα, φυσικά διαστρεβλωμένη. Στην αρχή τα ελληνικά μέσα μιλούσαν για μία ομάδα νεαρών αναρχικών που επιτέθηκε φραστηκά στον Παπανδρέου και με βίαιο τρόπο διέκοψε την ομιλία του. Αργότερα το άλλαξαν σε “προσπάθησε να διακόψει”, ενώ τελικά κάποια μέσα μίλησαν για δύο διακριτές ομάδες και άλλαξαν το “αναρχικών” σε “φοιτητών”.

Για όλα τα παραπάνω έχουμε – ευτυχώς – ντοκουμέντα. Μεγάλο μέρος της εκδήλωσης το βιντεοσκοπήσαμε ή το μαγνητοφωνήσαμε. Μέρος από το υλικό έχει ήδη ανέβει στο ίντερνετ και σύντομα θα ανεβούν και τα υπόλοιπα.
Ενδεικτικά: https://www.youtube.com/watch?v=xKbLh76_8FM

«Διαμαρτυρίες φοιτητών κατά την ομιλία του Πρωθυπουργού σε πανεπιστήμιο του Βερολίνου», εφημερίδα το Βήμα, 22/02/2011

Συνθήματα, διαμαρτυρίες, βρισιές: Ετσι υποδέχθηκε μια ομάδα ελλήνων φοιτητών και ακαδημαϊκών το Γιώργο Παπανδρέου στο πανεπιστήμιο Humboldt-Universitat του Βερολίνου.

Το πανδαιμόνιο ξέσπασε ήδη μετά τα πρώτα δέκα λεπτά της ομιλίας του πρωθυπουργού με θέμα την κρίση στην Ελλάδα. Οι διαμαρτυρόμενοι επιχείρησαν να ξεδιπλώσουν ένα πανό φωνάζοντας συνθήματα, όπως «Γυρίσατε την Ελλάδα 50 χρόνια πίσω» ή «Το Πασοκ είναι εδώ, να ληστεύει το λαό».

Η ομιλία του κινδύνευσε έτσι να τελειώσει προτού καλά-καλά αρχίσει. Η αστυνομία απομάκρυνε με βία τους διαμαρτυρόμενους από την αίθουσα. Το ίδιο συνέβη, λίγο αργότερα, ύστερα από δεύτερο κύμα διαμαρτυρίας.

«Η δημοκρατία δεν είναι εύκολη» ήταν η αντίδραση του κ.Παπανδρέου. «Μακάρι η διαμαρτυρία να έλυνε από μόνη της τα προβλήματα. Είναι όμως εμφανώς ότι αυτό δεν φτάνει. Πρέπει να γίνουν και συγκεκριμένες προτάσεις. Είμαι πρόθυμος να ακούσω και τις πιο αιρετικές».

Ο πρωθυπουργός κάλεσε στη συνέχεια τους διαμαρτυρόμενους σε διάλογο. Μάταια όμως. «Τι να συζητήσω με κάποιον που μου έκοψε την υποτροφία» έλεγε φοιτητής. «Για τις φιέστες της Eurovision έχει όμως πάντα χρήματα».

«Ήμασταν στο όριο» δήλωνε αργότερα ο κ. Ίνγκολφ Περνίσε, διοργανωτής της σειράς «Διαλέξεις για την Ευρώπη» στο πλαίσιο της οποίας μίλησε ο κ.Παπανδρέου. «Σε μια στιγμή σκέφτηκα να διακόψω την εκδήλωση. Τελικά όμως αυτό δεν έγινε αναγκαίο χάρη στη ψυχραιμία του πρωθυπουργού».

«Τέτοια επεισόδια δεν τα έχω ξαναζήσει» δήλωνε τη νύχτα της Δευτέρας μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας, στην οποία συμμετέχουν ο υπουργός εξωτερικών κ. Δημήτρης Δρούτσας και ο υπουργός οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

Φόβος ότι το Βερολίνο θα μπορούσε να γίνει παράδειγμα προς μίμηση και για άλλες πόλεις; «Δεν μπορώ να το αποκλείσω» είπε ο κ.Δρούτσας. «Αλλά οι τυχόν δράστες θα πρέπει να ξέρουν ότι θα τεθούν προ των ευθυνών τους».

Κύκλοι της ελληνικής αντιπροσωπείας εξέφραζαν πάντως χθες τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός, ότι η γερμανική αστυνομία δεν έβαλε έγκαιρα φρένο στα επεισόδια -παρά το γεγονός, ότι οι προθέσεις των φοιτητών και των ακαδημαϊκών ήταν από μέρες γνωστές.

Όλα δείχνουν, ότι οι διαμαρτυρόμενοι δεν αποτελούν ομοιογενή ομάδα. Ένα μέρος της -εκείνο που προκάλεσε τα πρώτα επεισόδια- ανήκει προφανώς στον αντιεξουσιαστικό χώρο, ένα άλλο, που βεβαιώνει ότι έδρασε ανεξάρτητα από το πρώτο, προέρχεται από την αριστερά διακείμενη «Πρωτοβουλία». Η τελευταία συγκροτήθηκε το Δεκέμβριο του 2008, ύστερα από τη δολοφονία του μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από αστυνομικούς.

Όχι λίγοι κάνουν στα πανεπιστήμια του Βερολίνου διδακτορική διατριβή. Οι δράσεις τους, όσο μαχητικές και να είναι -όπως παλιότερα η κατάληψη του ελληνικού προξενείου στο Βερολίνο- δεν έχουν εκτραπεί ωστόσο ποτέ σε βία εναντίον προσώπων.

Μπροστά πάντως στην «αναμπουμπούλα» των επεισοδίων, οι νοσταλγικές αναφορές του κ. Παπανδρέου στον «παππού του Γεώργιο», που είχε φοιτήσει το Μεσοπόλεμο στη γερμανική πρωτεύουσα, ή στο ροκ εν ρολ που χόρεψε ο ίδιος κάποτε στο Δυτικό Βερολίνο, δεν άγγιξαν ιδιαίτερα το κοινό. Με προσοχή έγιναν αντίθετα δεκτές οι εξηγήσεις του για το «μοντέρνο» τρόπο διακυβέρνησης του κόμματός του, όπως, για παράδειγμα, στο θέμα της διαφάνειας. «Η διαφάνεια είναι έμπρακτη δημοκρατία» είπε. «Κάθε δαπάνη που κάνουμε καταγράφεται στο διαδίκτυο. Έτσι δεν πηγαίνει κανένα ευρώ χαμένο». […]