Εγκαινιάστηκε η έκθεση του ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ «Κοινότητες στη φυλακή, παράθυρο στην κοινωνία», στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών με θέμα της τα έργα ζωγραφικής τής ομάδας κρατουμένων – μελών της Θεραπευτικής Κοινότητας στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού, οι οποίοι ζωγράφισαν πάνω στους καμένους τοίχους που προκάλεσε μία πυρκαγιά, καταστρέφοντας ολοσχερώς το “σπίτι” τους, από το 2012. Η έκθεση εκπέμπει ένα επίκαιρο ισχυρό μήνυμα, για τις δυνατότητες αναγέννησης και ελπίδας, και τα ψυχικά αποθέματα των ανθρώπων όταν αποφασίζουν να αλλάξουν ζωή, όπως και τη θεραπευτική και απελευθερωτική λειτουργία της δημιουργικότητας στην τέχνη. Ο ζωγράφος Μανώλης Χάρος, ο οποίος επιμελήθηκε το όλο εγχείρημα, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη για το tvxs.gr:

Ads

“Στις φυλακές του Κορυδαλού έχει ιδρυθεί από τις αρχές του 1990 η κοινότητα Εν Δράσει. Οι συμμετέχοντες, έχουν επιλέξει να απεμπλακούν από τη χρήση ουσιών, από την εξάρτηση, και ακολουθούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα υποστήριξης του ΚΕΘΕΑ.

Ο χώρος που κάηκε κατά την εξέγερση που έγινε πέρυσι τον Σεπτέμβρη στις φυλακές του Κορυδαλού, ήταν το σπίτι τους. Από τις 9 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα, παρακολουθούσαν προγράμματα, θεραπείες, εκπαίδευση…

Κι αυτός ακριβώς ο χώρος έγινε στάχτη. Δηλαδή, αυτοί οι άνθρωποι έγιναν άστεγοι μέσα στη φυλακή. Έπαψε να υπάρχει η βάση τους, το… σπίτι τους, για το πρόγραμμα απεξάρτησης και θεραπείας τους.

Γι’ αυτό ακριβώς έγινε και η συγκεκριμένη έκθεση. Για να ευαισθητοποιηθούν όλοι εκείνοι οι οποίοι οφείλουν, ώστε να επισκευαστεί και να επαναλειτουργήσει το… σπίτι, αυτής της κοινότητας.

Το εντυπωσιακό είναι, ότι υπάρχουν οι μελέτες, υπάρχουν τα χρήματα και ότι άλλο απαιτείται, αλλά δεν ξεκινάει η επισκευή, διότι δεν έχουν κινηθεί οι αναγκαίοι μηχανισμοί, που θα δώσουν την απαιτούμενη άδεια.

Λόγω των παραπάνω, μπήκα σ’ αυτήν την περιπέτεια ως εθελοντής αλλά λειτούργησα σαν εικαστικός. Κι αυτό που με κέντριζε περισσότερο, σε αυτό το συλλογικό έργο, ήταν το να ανακαλύψω μέσα από τις ζωγραφιές των παιδιών της κοινότητας, εκείνα τα σχέδια τα οποία εξελίσσονταν σιγά σιγά…

Αυτά τα παιδιά, όντας σε μία διαδικασία επαναπροσδιορισμού του ίδιου τους του εαυτού, που ξαναρχίζουν τη ζωή τους σε αυτές τις τόσο άθλιες συνθήκες της φυλακής, βρίσκονται σε ένα σημείο που προσδιορίζουν την δική τους αλήθεια.

Κι εκείνο που κάνει την συγκεκριμένη έκθεση διαφορετική, αλλά και τα σχέδιά τους να έχουν τόσο μεγάλη καλλιτεχνική αξία, είναι αυτό ακριβώς: η αλήθεια τους.

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε, τί είναι αυτό που έχει κάνει πολλούς καλλιτέχνες να στρέφονται μέσα από το έργο τους, σε χώρους φυλακών, όπως π.χ. στην ταινία των Ταβιάνι «Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει». Νομίζω, επειδή η σύγχρονη τέχνη σήμερα είναι σε ένα πολύ κομβικό σημείο που αναρωτιέται για την αλήθεια της. Δηλαδή, ψάχνει να βρει από πού θα αντλήσει την αλήθεια του σύγχρονου ανθρώπου.

Αυτή, λοιπόν, η έκθεση, είναι φτιαγμένη από ανθρώπους που λένε την αλήθεια σε σχέση με τον εαυτό τους. Γι’ αυτό και τα έργα τους είναι σπάνια. Γιατί ακριβώς αυτή η διαχείριση της αλήθειας είναι που κάνει την ίδια την τέχνη σπάνια. Δηλαδή, όταν ο καλλιτέχνης είναι αληθινός, είναι στο σημείο, το οποίο παράγεται η τέχνη. Και στις μέρες που ζούμε η τέχνη είναι ακριβώς μία απο τις αποδείξεις πως δεν είναι τα πάντα αριθμοί, πως δεν λύνονται όλα με μαθηματικούς τύπους, και πως ούτε η ουσία της τέχνης καθορίζεται απο την τιμή της. Και δεν υπάρχει πιό ηχηρή απόδειξη απο αυτή την έκθεση. Η τεράστια αξία της δεν είναι η  εμπορική, και η μεγάλη σημασία της δεν μεταφράζεται σε ευρώ. Αυτό είναι τέχνη.

Οι άνθρωποι αυτοί, βρίσκονται σε αυτό το σημείο: λένε αλήθεια. Ως εκ τούτου αυτό που παράγεται είναι τέχνη. Και μας ενδιαφέρει όλους. Δεν είναι το πέρασμα του χρόνου ενός φυλακισμένου μέσα από μία δημιουργική διαδικασία, π.χ. απλή χειροτεχνία. Κι αυτό είναι η έκπληξη της έκθεσης.

Δεν βλέπουμε, δηλαδή, μόνο τα έργα μιας κοινότητας που τυχαίνει να είναι στην φυλακή. Βλέπουμε μια σειρά από έργα τέχνης τα οποία έχουν παραχθεί εξ αιτίας των συγκεκριμένων συνθηκών μ’ αυτόν τον τρόπο.

Αυτό που αντιλαμβάνεται κανείς από την πρώτη στιγμή είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι μέσα στη φυλακή, διεκδικούν την ταυτότητα του ανθρώπου. Και είναι κάτι που κάποια στιγμή θα σου το πούνε: Είμαι άνθρωπος και γω! Γιατί, υπάρχει ένα ολόκληρο κοινωνικό σύστημα ημών των υπολοίπων, που τούς αμφισβητεί και τούς αφαιρεί ακριβώς αυτό το αναφαίρετο δικαίωμά τους: Την ανθρώπινη υπόστασή τους. 

Στην συγκεκριμένη έκθεση, λοιπόν, αντιλαμβάνεσαι ακριβώς αυτό: Ότι τα μέλη της κοινότητας Εν Δράσει, διεκδικούν μέσα από τη δημιουργικότητά τους και μέσα από τον τρόπο και τις επιλογές της ύπαρξή τους για απεξάρτηση αυτή την ταυτότητα!

Και το μήνυμα της δημιουργικότητά τους, δίνει και την ταυτότητα αυτών των ζωγραφικών έργων. Και είναι αυτή ακριβώς η αλήθεια που κάνει ξεχωριστή αυτή την έκθεση.-“

[…] Οι καμένοι τοίχοι της Κοινότητας έγιναν ο καμβάς πάνω στον οποίο προσπαθήσαμε αγωνιωδώς να κραυγάσουμε τη θέλησή μας για ζωή και την ανάγκη μας να στείλουμε στην κοινωνία το μήνυμα ότι η απελευθέρωση από το φαύλο κύκλο της εξάρτησης είναι δύσκολη αλλά δυνατή.” Απόσπασμα
από το κείμενο που έγραψαν τα μέλη του KEΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ και δημιουργοί των έργων

Info
Έκθεση: «Κοινότητες στη φυλακή, παράθυρο στην κοινωνία»

Ωράριο λειτουργίας: καθημερινά 19:00”-20.45”
Τόπος: Πειραιώς 260, Αποθήκη

Διαβάστε κείμενα για την έκθεση:

• Ντένης Ζαχαρόπουλος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΜΜΣΤ
• Μανώλης Χάρος
• Βαγγέλης Κυργέτσος, Υπεύθυνος Θ.Κ. ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού
• Τα μέλη του KEΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ – δημιουργοί των έργων

«συνιστά  μιας σπάνιας ποιότητας τοιχογραφία της ανθρώπινης ψυχής και ό,τι πιο πολύτιμο και αγαπητό κρύβει μέσα της» Ντένης Ζαχαρόπουλος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΜΜΣΤ